Με αφορμή τη συμπλήρωση 51 χρόνων από την έκρηξη της βόμβας στην Πιάτσα Φοντάνα του Μιλάνο και την κρατική δολοφονία του αναρχικού Πινέλι.
Μέχρι σήμερα κρατάμε ζωντανή την αλήθεια απέναντι στα ψέματα του κράτους.
Ο Πινέλι δολοφονήθηκε. Ο Βαλπρέντα είναι αθώος. Η σφαγή είναι του κράτους. Κατηγορούνται οι αναρχικοί για να γλυτώσουν οι φασίστες.
O αναρχικός εργάτης Τζουζέπε (Πίνο) Πινέλι
Το κείμενο περιλαμβάνεται στην έκδοση "ΠΙΑΤΣΑ ΦΟΝΤΑΝΑ (ΜΙΛΑΝΟ 1969), ΣΚΑΛΑ (ΒΕΡΚΕΛΩΝΗ 1978), ΜΑΡΦΙΝ (ΑΘΗΝΑ 2010): Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΚΕΥΩΡΙΑ ΩΣ ΚΡΑΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΑΝΑΡΧΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ" που εκδόθηκε το Νοέμβρη του 2016 με αφορμή την ολοκλήρωση της δίκης του αναρχικού Θοδωρή Σίψα για την υπόθεση Μαρφίν.
Tο 1968, το ρεύμα αμφισβήτησης έφτασε από το Παρίσι στο Μιλάνο. Ο ιταλικός Μάης, εξαιτίας της φύσης της ιταλικής κοινωνίας, κράτησε περισσότερο και ήταν πιο εκρηκτικός: οι εργάτες κάνουν μαζικά απεργίες, οι νέοι, οι φοιτητές, οι μαθητές, οι γυναίκες, οι φυλακισμένοι, οι ψυχασθενείς και όλοι οι "παρίες" της κοινωνίας ξεσηκώνονται. Ξεσπούν ταραχές στις φάμπρικες, στις φυλακές, στους δρόμους. Αρνούνται ριζικά και μαζικά τις καθημερινές συνθήκες ζωής. Εξουσία, ιεραρχία και εκμετάλλευση αμφισβητούνται ανοιχτά. Η κατάσταση ξεφεύγει απ' τον έλεγχο του κράτους, του ΚΚΙ και της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας. Υπήρχε θέληση για αλλαγή. Μια αλλαγή που αποτελούσε κίνδυνο γι αυτούς που κατείχαν την εξουσία.
Ως επακόλουθο, επιχειρείται μια αντιδραστική στροφή για να καταπνιγεί το πιο ριζοσπαστικό κίνημα και η επαναστατική ατμόσφαιρα. Η Υπηρεσία Απόρρητων Υποθέσεων του Υπουργείου Εσωτερικών (SID), η αστυνομία, οι δικαστικοί και οι πολιτικοί αναλαμβάνουν δράση. Το κράτος περνά στην επίθεση μεθοδεύοντας την καθολική ανακοπή του αγωνιζόμενου κόσμου. Μέσα στο 1969, οι αρχές παραπέμπουν σε δίκες 10.000 εργάτες, οι οποίες δεν γίνονται ποτέ, ενώ παράλληλα ξεκινά η περίοδος των δολοφονικών ενεργειών και των σφαγών.
Εκρήξεις βομβών σημειώνονται στις 25 Απρίλη του 1969 στην Εμπορική Έκθεση και στον Κεντρικό Σταθμό του Μιλάνο, στις 9 Ιούλη σε 10 τρένα και τελικά στις 12 Δεκεμβρίου πραγματοποιούνται πολλαπλές βομβιστικές επιθέσεις. Μία ισχυρή βόμβα, τοποθετημένη με τέτοιο τρόπο ώστε να προκληθούν περισσότερα θύματα, εκρήγνυται στην Εμπορική Τράπεζα του Μιλάνο, στην Πιάτσα Φοντάνα με 16 νεκρούς και 100 τραυματίες, άλλες 2 βόμβες στην Ρώμη, μία στην Τράπεζα Εργασίας και μία στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη με περίπου 20 τραυματίες. Μία ακόμη βόμβα τοποθετείται στην Εμπορική Τράπεζα της πλατείας Σκάλα του Μιλάνο που εκρήγνυται ελεγχόμενα.
Από την επόμενη κιόλας μέρα, οι αρχές του τόπου σε συνεργασία με τον τύπο σκιαγραφούν ένα τοπίο με ξεκάθαρο προσανατολισμό. Την στοχοποίηση, τον εντοπισμό και τη σύλληψη των αναρχικών ως υπευθύνων για τις επιθέσεις, με πρόσχημα από την μία τον κρατικό χαρακτήρα των στόχων, και από την άλλη, το ιστορικό προηγούμενο της επίθεσης στο θέατρο Diana στις 23 Μαρτίου το 1921. Το σενάριο της έρευνας μοιάζει να έχει ήδη γραφτεί μιας και συλλαμβάνονται ταχύτατα, 10αδες αναρχικοί εκ των οποίων ενοχοποιείται αμέσως ο Pietro Valpreda - μιας και ένας ταξιτζής δήθεν τον αναγνωρίζει, υποστηρίζοντας πως τον μετέφερε ταραγμένο στην Πιάτσα Φοντάνα, μέλη της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς και ελάχιστοι ακροδεξιοί.
Από την κηδεία του Πινέλι
Το απόγευμα, αμέσως μετά τη φρικιαστική έκρηξη βόμβας στην Πιάτσα Φοντάνα, ο Καλαμπρέζι(1) έφτασε στον Όμιλο της Βία Σκαλντασόλε (2) και ζήτησε από τον αναρχικό Giuseppe Pinelli να τον ακολουθήσει στο τμήμα. Στο αρχηγείο, ο Pinelli συνάντησε πολλούς αναρχικούς του Μιλάνο. Όπως κι αυτός, είχαν κληθεί για ανάκριση για τα άλλοθί τους. Μέσα σε 48 ώρες, που ήταν και ο μέγιστος χρόνος κράτησης σε τμήμα για την εποχή, αυτοί που συνελήφθησαν αφέθηκαν ελεύθεροι και λίγοι μεταφέρθηκαν στις φυλακές. Ο Pinelli κρατήθηκε στο αρχηγείο για ανάκριση περισσότερο απ’ ότι επέτρεπε ο νόμος. Την 3η μέρα κράτησής του, στις 12 παρά 3 τη νύχτα, η Διοίκηση της Αστυνομίας του Μιλάνου καλεί ασθενοφόρο. Στις 12 και 2, περαστικός δημοσιογράφος βλέπει να ρίχνεται στην αυλή του κτιρίου από το 4ο πάτωμα ο Pinelli.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι, στη διάρκεια της ανάκρισης, ο επιθεωρητής Καλαμπρέζι χτύπησε τον Pinelli στον αυχένα και τον σκότωσε. Τότε ήταν που κάποιος αστυνομικός κάλεσε ασθενοφόρο. Όμως, οι αστυνομικοί τάχιστα και διόλου τυχαία σκηνοθέτησαν την "αυτοκτονία" του Pinelli. Ενώ τον πέταξαν νεκρό στο κενό, υποστήριξαν ότι "πήδηξε μόνος του απ' το ανοιχτό παράθυρο" δίνοντας 2 εκδοχές ως αίτιο αυτοκτονίας. Η πρώτη εκδοχή τον ήθελε ανακατεμένο στις απόπειρες, με το άλλοθί του να έχει καταρρεύσει και τελικά απελπισμένο κραυγάζοντας «Είναι το τέλος της Αναρχίας» να αυτοκτονεί. Η δεύτερη εκδοχή, η οποία δόθηκε εκ των υστέρων όταν το άλλοθί του αποδείχθηκε απόλυτα έγκυρο, παραδέχθηκε πως η ανάκριση ήταν παράνομη, βίαιη και πιεστική, και πως άρα ο Pinelli πλησίασε το παράθυρο για να πάρει αέρα και γλίστρησε.
Το πολιτικό-νομικό σκηνικό που ακολούθησε τη δολοφονία Pinelli, μπλέχτηκε με όλη την ιστορία της σφαγής της Πιάτσα Φοντάνα και ειδικά με την «υπόθεση Valpreda» , που με το πέρασμα των χρόνων γύρισε εναντίον αυτών που ήταν στην εξουσία. Άγαρμπες προσπάθειες να επιβληθεί σιωπή, με αποκορύφωμα την θέση περί «ενεργής θλίψης» που προέταξε ο δικαστής Γκεράρντο Ντ’ Αμπρόζιο, απλά τόνισαν μια αλήθεια που δεν έχει βρει ακόμα την επιβεβαίωση της στα επίσημα αρχεία.
Ο Πιέτρο Βαλπρέντα
Από την επόμενη της δολοφονίας ημέρα οι αναρχικοί του Ponte della Ghisolfa δίνοντας συνέντευξη τύπου τοποθετούνται στη βάση: «Ο Pinelli δολοφονήθηκε, ο Valpreda είναι αθώος, η σφαγή είναι του κράτους. Κατηγορούνται οι αναρχικοί για να καλυφθούν οι φασίστες». Ξεκίνησε μια τεράστια καμπάνια στην Ιταλία και διεθνώς για την απελευθέρωσή του Valpreda. Έγιναν χιλιάδες δράσεις και μια καμπάνια αντι-πληροφόρησης που ήταν γενικευμένη και αποτελεσματική.
Το Φεβρουάριο του 1972 ο Valpreda δικάζεται και βγαίνει από τη φυλακή, μιας και οι μυστικές υπηρεσίες δολοφονούν τον ταξιτζή που υποτίθεται πως τον έχει αναγνωρίσει, ενώ ο Καλαμπρέζι δέχεται 3 σφαίρες την ώρα που βγαίνει από το σπίτι του. Μια σειρά από αξιωματικοί «αυτοκτονούν», κάποιοι δικαστικοί δολοφονούνται όπως και ο φασίστας Νάντι στον οποίο αργότερα αποδόθηκε η δολοφονία του Καλαμπρέζι. Το κράτος και οι υπηρέτες του άνοιξαν ένα νέο κεφάλαιο στην Ιταλική ιστορία. Ο στόχος όλων αυτών των ενεργειών επιτυγχάνεται. Το επαναστατικό κίνημα στην Ιταλία προσωρινά νικιέται.
Σήμερα, ξέρουμε πως εκείνος που έβαλε την βόμβα στην Πιάτσα Φοντάνα ήταν ο Delfo Zorzi, νεοναζί της ομάδας Ordine Nuovo, πως ο Giovanni Ventura επίσης νεοναζί ήταν αυτός που μετέφερε τις βόμβες, ενώ η ναζιστική ομάδα Avanguardia Nationale τις τοποθέτησε. Ακόμη, πως ο νεοναζί Franco Freda σε συνεργασία με άλλους φασίστες και με τον Ventura τοποθέτησαν και τις βόμβες στις 25 Απρίλη και στις 9 Ιούλη. Ξέρουμε πως ο Valpreda κατηγορήθηκε και φυλακίστηκε άδικα, πράγμα που οι αναρχικοί το έλεγαν από την αρχή. Ατέλειωτες δίκες πραγματοποιήθηκαν, όλες με στόχο να κρύψουν την αλήθεια.
Για την πρώτη καταδίκη πέρασαν 10 χρόνια, ενώ η τελευταία έκλεισε μόλις το 1991 με αποτέλεσμα ο Freda και ο Ventura να καταδικαστούν μόνο για τις 2 βόμβες. Ο Delfo Zorsi έζησε ήρεμα στην Ιαπωνία, ενώ ο Pinelli σύμφωνα με τον δικαστή Gerardo D’ Ambrosio, πέθανε λόγω «δραστικής αδιαθεσίας» που τον έκανε να πέσει από το παράθυρο του δωματίου όπου ανακρινόταν, απαλλάσσοντας έτσι όλους τους ενόχους.
*Για περισσότερες πληροφορίες για τη σφαγή της Piazza Fontana και τη «στρατηγική της έντασης» (με τις βομβιστικές επιθέσεις των φασιστών που οργανώθηκαν από τις ιταλικές μυστικές υπηρεσίες), υπάρχει το βιβλίο του Lucio Lanza «Μυστικά και βόμβες: Piazza Fontana» (1969), που υπάρχει και στο Christiebooks.com. Στα ελληνικά θα βρείτε την μπροσούρα «ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού» που εκδόθηκε από το περιοδικό Αυτονοmedia το Νοέμβρη του 1999.
Σημειώσεις
1: Επιθεωρητής της αστυνομίας, ανήκε στο ισχυρό παρακράτος της εποχής και διατηρούσε δεσμούς με αξιωματικούς του στρατού που καλόβλεπαν τη "λύση" του πραξικοπήματος. Θεωρήθηκε ύποπτος για την δολοφονία του Pinelli.
2: Αναρχικός όμιλος στο προάστιο Τιτσινέζε στο Μιλάνο.
Η μπαλάντα του αναρχικού Pinelli – Ballata del’ anarchico Pinelli
«Προοδευτικοί και μεταρρυθμιστές
Εμείς φτύνουμε τους λόγους σας
Για τον Valpreda, τον Pinelli και για όλους εμάς.
Μόνο ένα πράγμα υπάρχει να κάνουμε.
Οι εργάτες στα εργοστάσια και έξω από αυτά,
υπογράφουν την καταδίκη σας.
Η εξουσία αρχίζει να τρίζει.
Η δικαιοσύνη θα δικαστεί.
Calabresi μαζί με τον Guida τον φασίστα,
θυμηθείτε ότι τα χρόνια είναι μακρά.
Πρίν ή μετά κάτι θα σας συμβεί
που θα σας θυμίζει τον Πινέλλι».
Για την ιστορία να αναφέρουμε πως ο Calabresi πυροβολήθηκε και έχασε τη ζωή του από ένοπλο τμήμα της οργάνωσης Lotta Continua, τρία χρόνια μετά τα γεγονότα στην Piazza Fontana, στις 17 Μαΐου του 1972
Aφίσες και φωτογραφικό υλικό της εποχής 
