Η πατριαρχία αποτελεί βασικό θεμέλιο του κόσμου της εξουσίας κι είναι ως εκ τούτου παράγοντας που διευκολύνει την αναπαραγωγή της. Θα μπορούσαμε έτσι να πούμε, πως εξουσία και πατριαρχία είναι δυο έννοιες αλληλένδετες κι άμεσα συσχετιζόμενες, καθώς η μία αποτελεί προϋπόθεση για την ύπαρξη της άλλης. Η μεμονωμένη εξαφάνισή της πατριαρχικής ιδεολογίας σε έναν κόσμο εξουσίας – όπως είναι αυτός που βιώνουμε καθημερινά – είναι αδύνατη. Τη συναντάμε στους χώρους εργασίας μας, στις σχολές και τα σχολεία, στον δρόμο, ακόμα και στο σπίτι και γνωρίζουμε πολύ καλά πως η πατριαρχία ως μορφή εξουσίας καταπιέζει, βιάζει και σκοτώνει. Παρατηρούμε τις γυναικοκτονίες να πολλαπλασιάζονται με επικίνδυνους ρυθμούς, διαβάζουμε για περιστατικά βιασμών και σεξουαλικών παρενοχλήσεων διαρκώς και παρακολουθούμε τους διάφορους κρατικούς μηχανισμούς να συγκαλύπτουν με ευλύγιστη επιδεξιότητα βιαστές, γυναικοκτόνους, παιδεραστές. Πρόσφυγες και μετανάστριες – της γης οι κολασμένες – πνίγονται στα νερά του Αιγαίου, ενώ όσες επιβιώνουν έχουν την τύχη να συνεχίσουν να ζουν τον γολγοθά τους στην Ελλάδα ή στην Ευρώπη, δουλεύοντας σκληρά για ελάχιστα χρήματα, βιώνοντας τον ρατσισμό και τον σεξισμό, ζώντας αγχωμένες για το αν θα καταφέρουν να ταΐσουν τα παιδιά τους. Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου αποδεικνύεται παιδοβιαστής με πολλαπλές κατηγορίες να εκκρεμούν εις βάρος του και με κυβερνητικούς εκπρόσωπους, ΜΜΕ και γνωστούς ηθοποιούς – τραγουδιστές να πασχίζουν αδιάκοπα να τον ξεπλύνουν. Βιασμοί σε πανάκριβες σουίτες ξενοδοχείων αμφισβητούνται και βαφτίζονται «ροζ πάρτυ», όπως συνέβη πρόσφατα από αφεντικά γνωστων μαγαζιών στη Θεσσαλονίκη (Αχίλλειον), ενώ γυναικοκτονίες διαπράττονται σχεδόν κάθε εβδομάδα.
Το σχολείο ως θεσμός του κράτους αναπαράγει στους κόλπους του την πατριαρχία και την έμφυλη βία. Αντίστοιχα και στο πανεπιστήμιο. Αυτό πραγματοποιείται παντοιοτρόπως. Αρχικά το ίδιο το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, όπως αυτό προβλέπεται από την εκάστοτε εξουσία, αλλά και τα εκπαιδευτικά εγχειρήματα προβάλλει συγκεκριμένα στερεότυπα, με τα οποία επιτυγχάνεται πανηγυρικά η αναπαραγωγή την έμφυλων ρόλων (π.χ. η γυναίκα ως νοικοκυρά). Ακόμη κι ένα απλό παιδικό παραμύθι είναι εν δυνάμει μέσο μετάδοσης τέτοιων ιδεών. Η μέθοδος διδασκαλίας βάζει με τη σειρά της ένα λιθαράκι στη διαδικασία αναπαραγωγής της πατριαρχίας τόσο στα σχολεία όσο και στις σχολές. Σίγουρα η σχέση δασκάλου-μαθητή καλλιεργεί όρους επιβολής, αφού πρόκειται για μια εξουσιαστική σχέση, στην οποία ο μαθητής αναγκάζεται να αποδεχτεί τον δάσκαλο-καθηγητή σαν αυθεντία. Αυτοί οι όροι επιβολής προετοιμάζουν εύφορο έδαφος, πάνω στο οποίο εκκολάπτεται με τεράστια ευκολία και ταχύτατους ρυθμούς η πατριαρχία και κατ’ επέκταση η έμφυλη βία. Βαρύνουσας σημασίας ευθύνη απονέμεται, αναμφισβήτητα, στους διάφορους κανόνες που συγκροτούν τη λειτουργία του σχολείου. Πιο συγκεκριμένα αναφερόμαστε στο ενδυματολογικό, καθώς οι κανόνες ένδυσης μαστίζουν τις μαθήτριες διαχρονικά. Το να επιβάλλεις σε μια γυναίκα να φοράει ρούχα λιγότερο «προκλητικά» οδηγεί στη διαμόρφωση ιδεών όχι μόνο απαρχαιωμένων, αλλά και επικίνδυνων. Ουσιαστικά, επιβάλλεται έμμεσα και άμεσα η σκέψη στη γυναίκα, ότι η ίδια είναι υπόλογη για ό,τι της συμβεί αν δεν φροντίζει να είναι «καθώς πρέπει». Αντίστοιχα, καλλιεργείται και στους άνδρες η σκέψη, ότι έχουν το δικαίωμα να προβούν σε παραβιαστικές συμπεριφορές, ή έστω ότι αυτές δικαιολογούνται εάν η γυναίκα που τις υπέστη ήταν «προκλητικά» ντυμένη. Γενικά, το εκπαιδευτικό σύστημα ως καθρέφτης της κοινωνικής αναπαραγωγής καλύπτει την έμφυλη βια και την πατριαρχία. Τέλος, η ΕΒΕ και η ενταντικοποίηση πλάθουν σχέσεις ανταγωνισμού μεταξύ των μαθητ(ρι)ών στρέφοντας τον έναν ενάντια στην άλλη, κάτι που δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την περαιτέρω διεκπεραίωση της πατριαρχίας. Παράλληλα, στο πλαίσιο μιας αποστειρωμένης και εντατικοποιημένης εκπαίδευσης οι μαθητ(ρι)ες εξαναγκάζονται να ασχολούνται αποκλειστικά και μόνο με τα μαθήματα του σχολείου, γεγονός που δεν τους αφήνει περιθώρια για ενασχόληση με κοινωνικοπολιτικά ζητήματα και περιστατικά που διαδραματίζονται στους χώρους τους, τα οποία θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν στη ριζοσπαστικοποίησή τους.
Ένα τεράστιο κεφάλαιο είναι οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις, οι βιασμοί και γενικότερα η αύξηση της έμβυλης βίας στους εκπαιδευτικούς χώρους. Το κράτος προνοώντας για την επιβίωση του και κοιτώντας αποκλειστικά και μόνο το συμφέρον του φροντίζει επιτυχώς να δημιουργήσει σχέσεις εξουσίας μέσα στα σχολεία και τις σχολές, να διαιρέσει τους ανθρώπους σε «εκπαιδευτές» κι «εκπαιδευόμενους», σε «γυναίκες» κι «άντρες», σε «καλούς» και μη μαθητές, σχηματίζοντας με τον τρόπο αυτό αντιμαχόμενα στρατόπεδα. Όσον αφορά τη έμφυλη διχοτόμηση στους χώρους εκπαίδευσης, αυτή αποτυπώνεται στα πολυάριθμα περιστατικά έμφυλης βίας, για τα οποία μαθαίνουμε συνεχώς. Ο βιασμός μαθήτριας από συμμαθητή της σε σχολείο του Κορδελλιού, τα δεκάδες περιστατικά παραβιαστών καθηγητών σε σχολές – όπως στο ΔΙΠΑΕ -, αλλά και σε σχολεία αποτελούν μονάχα λίγα από τα συμβάντα που πραγματοποιούνται σε καθημερινή βάση. Πρόσφατα, μαθήτριες του 3ου ΓΕΛ κατήγγειλαν δυο καθηγητές τους, οι οποίοι προέβαιναν συστηματικά σε χυδαία σχόλια. Αρχικά υπήρξε αμφισβήτηση προς τις μαθήτριες και μια παράλληλη διάθεση αποσυμπίεσης της κατάστασης, ώστε να μην πάρει μεγάλη έκταση το περιστατικό και να μην <<ανοίξει>> το θέμα και σε άλλα σχολεία. Ωστόσο, προκειμένου να γνωστοποιηθεί το συμβάν οι μαθητ(ρι)ες προχώρησαν σε κατάληψη με κύριο αίτημα την άμεση απομάκρυνση των συγκεκριμένων καθηγητών, ενώ ενήμεροι είναι και οι γονείς τους, οι οποίοι προχώρησαν σε αντίστοιχες νομικές διαδικασίες. Η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης παραχώρησε ολιγοήμερες εργασιακές άδειες στους καθηγητές και εισήγαγε Ένορκη Διοικητική Εξέταση. Αντίστοιχα περιστατικά βιώνουμε και στις σχολές, όπου πρόσφατα καθηγητής της Φιλοσοφικής δέχτηκε σοβαρές καταγγελίες. Ο συγκεκριμένος καλούσε τις φοιτήτριες στο γραφείο του προβάλλοντας κάποια πρόφαση, και στη συνέχεια τις παρακινούσε να προβούν σε σεξουαλική πράξη μαζί του, ώστε να τις περάσει στο μάθημά του. Πρόσφατα, έγιναν καταγγελίες και στο Πανεπιστήμιο της Πελοποννήσου σε βάρος καθηγητή, ο οποίος είχε καιρό τη φήμη του <<παιδεραστή>> στους φοιτητικούς κύκλους. Πλησίαζε δήθεν φιλικά φοιτήτριες περιεργάζοντας τα σώματά τους κι ενίοτε ακουμπώντας τες σε προσωπικά σημεία. . Υπάρχουν ήδη 3 μαρτυρίες, σύμφωνα με τις οποίες προσέγγιζε τις καταγγέλουσες μέσω social media, όπως το facebook, και έστελνε σε αυτές παρεμβατικά προσωπικά μηνύματα. Έπειτα προέβαινε σε υποσχέσεις για επαγγελματικές ευκαιρίες και σε απειλές πως, εφόσον δεν δεχτούν την προσφορά του, θα δυσκολευτούν να ανελιχθούν επαγγελματικά ή ακόμη δεν θα μπορέσουν καν να εργαστούν. Το τελευταίο περιστατικό που αποφασίσαμε να αναφέρουμε έλαβε τόπο στην ΑΣΣΟΕ και αφορά τον καθηγητή Α. Δράκο, σε βάρος του οποίου εκκρεμούν 2 επώνυμες καταγγελίες. Πιο συγκεκριμένα, η πρώτη καταγγελία προέρχεται από πρώην συνέταιρο του Α. Δράκου ( με τον οποίο συνυπάρχει και σε υπόθεση τοκογλυφίας ). Σε αυτήν αναφέρεται ότι ο Α. Δράκος πιάστηκε επ’ αυτοφώρο να έρχεται σε ερωτική επαφή με ανήλικα παιδία στην κοινή τους εταιρία στη Ρουμανία το 2016. Η δεύτερη καταγγελία δημοσιοποιήθηκε το 2019 από δυο καθηγητές συναδέλφους του στο πανεπιστήμιο. Σύμφωνα με αυτήν σε συνάντηση τους μέσα σε χώρο της σχολής, ο συγκεκριμένος καθηγητής γνωστοποίησε τις κοντινές φιλικές του σχέσεις με τον παιδεραστή Ν.Γεωργιάδη, παραδέχτηκε ότι μοιράζονται τις ίδιες παιδοφιλικές τάσεις και δεν δίστασε να κάνει επίδειξη του μορίου του.
Παραβιαστικές συμπεριφορές, σεξιστικά σχόλια και διακρίσεις βάσει φύλου δεν αποτελούν εξαίρεση στην σχολική καθημερινότητα. Τα συγκεκριμένα περιστατικά είναι ωστόσο από τα πρώτα που παίρνουν έκταση, που δημοσιοποιούνται και καταγγέλλονται, δίνοντας το παράδειγμα και σε άλλους/ες μαθήτ(ρι)ες που έχουν δεχθεί ανάλογες συμπεριφορές να σπάσουν τη σιωπή, ώστε οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις να μη θεωρούνται πια κανονικότητα. Στόχος μας είναι, δηλαδή, ο αγώνας να συλλογικοποιηθεί και να κλείσει στις αγκαλιές του ευρύτερα τμήματα του πληθυσμού, τα οποία απαντούν συλλογικά κι όχι μόνο μεμονωμένα με καταγγελίες. Αναζητούμε έναν συλλογικό κι αγωνιστικό τρόπο απάντησης.
Παρόλο που τα κορίτσια βρίσκουν το θάρρος να καταγγείλουν τα περιστατικά παρατηρούμε ότι αυτά δε διευθετούνται επαρκώς, ενώ πολλές φορές συγκαλύπτονται, αμφισβητούνται, αγνοούνται. Εδώ ακριβώς τίθεται το ζήτημα της αστικής δικαιοσύνης, στην οποία δεν έχουμε καμιά εμπιστοσύνη ως αναρχικές γυναίκες, αλλά και αναρχικοί άνδρες. Δεν τρέφουμε αυταπάτες και γνωρίζουμε πολύ καλά πως οι κρατικοί μηχανισμοί όχι μόνο δεν είναι σε θέση να αποδώσουν δικαιοσύνη, αλλά δεν το επιδιώκουν καν. Έτσι, για εμάς ο αγώνας ενάντια στην πατριαρχία οφείλει να είναι συνολικός, άρα αντικαπιταλιστικός, αντιεξουσιαστικός, αντικρατικός. Η έμφυλη βία και η πατριαρχία είναι δυνατόν να αφανιστούν μόνο αν αυτό γίνει παράλληλα με την πτώση του κράτους, του κεφαλαίου και του καπιταλιστικού συστήματος, καθώς αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας τους και συμβάλλει στη διαιώνισή τους.
Η επίπλαστη ισότητα των φύλων που επιδιώκουν να πετύχουν, μεταφράζεται συχνά ως ίση καταπίεση γυναικών και ανδρών σε ρόλους καταπιεστών και καταπιεζόμενων. Άλλες φορές η ίδια ισότητα που μας πλασάρουν αποτελεί τακτική της κυριαρχίας, η οποία ενσωματώνει παρελθοντικούς αγώνες και κινήματα, αλλοιώνοντας ή και διαστρεβλώνοντας τα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά που τους αποτελούσαν. Παράδειγμα αποτελεί και η επερχόμενη 8η Μάρτη που πλέον εορτάζεται καθεστωτικά κάτι που στοχεύει στην απονοηματοδότηση των εργατικών, γυναικείων αγώνων, οι οποίοι σηματοδότησαν την αρχή του αγώνα για τη γυναικεία χειραφέτηση, προβάλλοντας ταυτόχρονα επιμέρους αιτήματα, συνολικοποιώντας έτσι τον αγώνα.
Μαθητ(ρι)ες, φοιτητ(ρι)ες, εκπαιδευτικοί με καταλήψεις και όπλα την αλληλεγγύη και την αυτοοργάνωση να υπερασπιστούμε το δημόσιο έξω και πέρα από το κράτος, ένα δημόσιο που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες και δε θα στοχεύει στην εξυπηρέτηση του κρατικού συμφέροντος. Επιδιώκουμε, ακόμη, να διαμορφώσουμε ένα υγιές περιβάλλον, μέσα στο οποίο η καθεμιά και ο καθένας θα αισθάνεται ασφαλής να μοιραστεί τα βιώματά της/του, γνωστοποιώντας τα. Οργάνωση κι αγώνας για μια ελευθεριακή παιδεία σε μια κοινωνία ισότητας κι αλληλεγγύης, για μια παιδεία που δε θα διαιρεί τους εκπαιδευόμενους και θα βασίζεται στην αλληλοβοήθεια και τον σεβασμό, στις δυνατότητες του/ης καθενός/μίας. Αγώνας για τη γυναικεία χειραφέτηση, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την αναρχία.
Τοποθέτηση του Ελευθεριακού Σχήματος Φοιτητ(ρι)ών ΔΙΠΑΕ / ΣΙΝΔΟΥ
ΕΞΩ ΟΙ ΠΑΡΑΒΙΑΣΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΑΠΟ ΣΧΟΛΕΙΑ & ΣΧΟΛΕΣ
Επίκουρος καθηγητής του τμήματος Μαιευτικής στο ΔΙ.ΠΑ.Ε. (πρώην Α.Τ.Ε.Ι.Θ.) και ενεργός γυναικολόγος με ιδιωτικό ιατρείο στην πόλη της Θεσσαλονίκης βρέθηκε κατηγορούμενος από πρώην φοιτήτριές του για εγκλήματα σεξουαλικής παρενόχλησης. Ως φοιτήτ(ρι)ες του ιδρύματος το ζήτημα μας είχε απασχολήσει από τη στιγμή της δημοσιοποίησής του στα μέσα τον Σεπτέμβριο του 2020. Τα γεγονότα έχουν ως εξής: Ο καθηγητής κατά τη διάρκεια των ακαδημαϊκών του διαλέξεων καλούσε τις φοιτήτριες στο ιδιωτικό του ιατρείο για την παροχή δωρεάν γυναικολογικών εξετάσεων, ως ένδειξη συναδελφικής αλληλεγγύης. Εκεί, στα πλαίσια της υποτιθέμενης εξέτασης και εκμεταλλευόμενος τις περιστάσεις, έβρισκε την ευκαιρία να τις παρενοχλεί σεξουαλικά. Όπως και στο προηγούμενο κείμενο που γράψαμε για τα συγκεκριμένα γεγονότα αρνούμαστε να επικαλεστούμε την αναλυτική περιγραφή τους ώστε αυτή να λειτουργήσει ως πειστήριο απόδειξης των πεπραγμένων. Επιπλέον, ένας ακόμα λόγος που καθιστά τη συγκεκριμένη επιλογή συνειδητή είναι ότι θέλουμε να αποφύγουμε η παράθεση των συμβάντων να ενεργοποιήσει παρελθοντικά βιώματα αναγνωστ(ρι)ών.
Η υπερασπιστική γραμμή που ακολούθησε ο κατηγορούμενος και οι δικηγόροι του κατά την ακροαματική διαδικασία ήταν τουλάχιστον προκλητική και η αναμενόμενη σε δίκες σεξουαλικών εγκλημάτων και ανάλογη αυτής που πλαισιώνει η κουλτούρα του βιασμού. Η ψυχική υγεία και το ήθος των καταγγελλουσών -που τόλμησαν να βάλουν στο εδώλιο του κατηγορουμένου έναν καθηγητή και γιατρό με πολυετές κοινωνικό και κλινικό έργο- βρίσκονταν συνεχώς στο στόχαστρο και υπό διαπραγμάτευση. Ανάμεσά τους ήτανε συνάδελφοί του ιατροί, συναδέλφισσες καθηγήτριες και μαίες (μια εκ των οποίων είχε και τον θεσμικό ρόλο της προέδρου του Συλλόγου Μαιών Θεσσαλονίκης!) και, προς τεράστια απογοήτευση, άλλες πρώην φοιτήτριές του. Για τους κοινωνικούς συσχετισμούς αυτής της δίκης έχουμε αναφερθεί ξανά και μάλλον καθόλου άστοχα, αφού τα ίδια τα γεγονότα της τους επιβεβαίωσαν. Και στον απόηχό της, οι Πρυτανικές Αρχές του ΔΙ.ΠΑ.Ε. και ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, τα θεσμικά όργανα στα οποία υπάγεται η ακαδημαϊκή και ιατρική ιδιότητα του κατηγορούμενου, παραμένουν αμέτοχα. Από την πλευρά του το δικαστήριο καταδίκασε τον κακοποιητή ανοίγοντας νέους δρόμους δικαστικών διεκδικήσεων για αντίστοιχες περιπτώσεις. Δεν ξεχνάμε, όμως, ότι η δικαστική διαδικασία λειτουργεί μόνο στα συγκεκριμένα πλαίσια που ορίζει το κράτος ως εγγυητής της κοινωνικής ειρήνης και παίρνοντας τη μορφή του δικαστικού συστήματος. Έτσι, και στη συγκεκριμένη δίκη, όπως και σε αντίστοιχες που έχουν υπάρξει, η δυσπιστία και η καχυποψία στα θύματα ήταν διάχυτη. Σε αυτά τα πλαίσια, η Εισαγγελέας έκρινε ότι μπορεί να αξιολογήσει την εγκυρότητα των λεγομένων της μίας εκ των τριών πρώην φοιτητριών. Βασικό κριτήριό της ήταν το κατά πόσο η συναισθηματική κατάσταση της φοιτήτριας κατά τη μαρτυρία της σύναδε με αυτήν που η ίδια θεωρούσε ως αναμενόμενη στο υποκειμενικό σύστημα αξιών που υιοθετούσε. Ένα ακόμα μοτίβο που παρατηρήθηκε ήτανε να αμφισβητούνται τα κίνητρα των καταγγελλουσών και να ερωτώνται γιατί επέλεξαν τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή για να μιλήσουν. Όλα αυτά μας κάνουν να μην ξεχνάμε ότι το σύστημα δικαίου είναι ένα άδικο σύστημα και έτσι να επιδιώκουμε η μόνη μας διάδραση μαζί του να περιορίζεται στην εργαλειακή εκμετάλλευση των αστικών νόμων. Ωστόσο, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι μια καταδικαστική απόφαση σαν της συγκεκριμένης δίκης δικαιώνει εν μέρει τις καταγγέλλουσες αλλά και όσα θύματα δεν επέλεξαν να κινητοποιηθούν νομικά ή μπορεί να αποτρέπει αλλά τέτοια συμβάντα και άλλα θύματα να βρεθούν στην ίδια κατασταση.* Παρόλα αυτά, βλέποντας ότι στον απόηχο της απόφασης του δικαστηρίου το όνομα του καταδικασθέντα παραμένει ακόμη συγκαλυμμένο, η καταδικαστική απόφαση φαίνεται να μην έχει τελικά την ανάλογη βαρύτητα. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στον σκληρό κόσμο της πατριαρχίας και του εξευτελισμού της ανθρώπινης ζωής, όπου τα θύματα βιασμού εμφανίζονται ως θύτες, η επιλογή του τρόπου αντιμετώπισης των περιστατικών άπτεται μόνο στην επιθυμία του ίδιου του θύματος, είτε αυτή πάρει τη μορφή μιας δικαστικής διαμάχης, είτε της αυτοάμυνας, είτε οποιασδήποτε άλλης επιθυμίας του θύματος.
Αντίστοιχα, το βίωμα της παραβίασης δεν έχει να κάνει με το πώς το κάνει να φαίνεται ο παραβιαστής ή ο δικηγόρος του στις δικαστικές αίθουσες και στα κανάλια, αλλά αφορά μόνο το ίδιο το άτομο που το έχει βιώσει και κανένα άλλο. Να προσθέσουμε ότι ο δράστης ανέφερε ότι όλα αυτά τα έκανε στα πλαίσια της συναδελφικής και κοινωνικής αλληλεγγύης. Να ξεκαθαρίσουμε για εμάς η αλληλεγγύη είναι μια λέξη και μια έννοια πολύ σημαντική που σιγουρά δεν αποβλέπει προς το ατομικό συμφέρον, την ιδιοτέλεια και σε καμία περίπτωση για την κατάχρησή της και την ικανοποίηση κακοποιητικών βλέψεων. Αντίθετα η αλληλεγγύη ήταν αυτή που έφερε κόσμο σε δράσεις για την ενημέρωση σχετικά με το ζήτημα -και ας έγινε προσπάθεια εκ μέρους του καταδικασθέντα να διασυρθούν οι κινητοποιήσεις αυτές. (Η αλληλεγγύη ήταν αυτή που έδειξε συμπαράσταση στις καταγγέλλουσες έξω από τα δικαστήρια και άσκησε πίεση στη δικαστική διαδικασία.)
Η σημερινή μας παρουσία έχει περισσότερες συνδέσεις με τα γεγονότα με τα οποία διαδραματίστηκαν στο 3ο γελ πέρα από τις προφανείς που αφορούν παραβιαστικες συμπεριφορές καθώς το πρόσωπο του δράστη πλαισιώνει και την ιατρική αλλά και την καθηγητική εξουσία. Εδώ να υπενθυμίσουμε πως θύματα του δεν ήταν μόνο φοιτήτριες του αλλά και συναδελφισσες όπως και πελάτισσες. Μέσα από όλα αυτά θυμόμαστε μια φράση που μας ήρθε από το μαη 68
*1: Μάης 68 ” το σύστημα διδασκαλίας είναι η διδασκαλία του συστήματος ” Ακόμα και σήμερα, αυτό το οποίο προάγεται μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος δεν είναι η αντικειμενική γνώση και η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, ώστε να βγούμε από το σχολείο ελεύθεροι πολίτες οι οποίοι προάγουν την ευημερία του δημοκρατικού κράτους. Αντίθετα το σύστημα εκπαίδευσης αποτελεί φορέα κοινωνικών και πολιτικών αντιλήψεων του ίδιου του κρατικού μηχανισμού που το δημιουργεί. Σε αυτά τα πλαίσια οι μαθητές οφείλουν να δέχονται τη γνώση παθητικά, όπως και αντίστοιχα τη συμπεριφορά των ανώτερων τους, που σε αυτή τη περίπτωση είναι οι καθηγητές τους. Όπως κάθε φορέας εξουσίας έτσι και η καθηγητική αναπαράγει την πατριαρχία και μέσω της σεξουαλικοποιησης των μαθητριών αλλά και μέσω της φίμωσης και αμφισβήτησης των βιωμάτων τους.
Τοποθέτηση από τις Ελεύθερες Γυναίκες – Μαύρο και κόκκινο | μέλος ΑΠΟ-ΟΣ
ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΝΗΘΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ – ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΝΗΘΙΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
Αναγνωρίζουμε πως όπως δεν μπορούμε και σε τίποτε άλλο να ζήσουμε «έξω από τον καπιταλισμό» και τις σχέσεις που τον αναπαράγουν, ούτε σε οικονομικό, ούτε σε «εδαφικό» επίπεδο μέχρι την ολοκληρωτική καταστροφή κράτους και κεφαλαίου, έτσι δεν μπορούμε να παράξουμε και να εκτελέσουμε ένα άλλο εναλλακτικό δικό μας δίκαιο, τουλάχιστον όχι δεδομένων των τεράστιων ελλείψεων πάνω στις απαραίτητες προϋποθέσεις οικοδόμησής του.
Ο μόνος τρόπος που υπάρχει σήμερα και απηχεί σε μια πολιτική λογική που μπορούμε να υποστηρίξουμε αφενός αλλά και θεωρούμε ότι θα είχε και πολιτικό αντίκτυπο και σε άλλες γυναίκες θα ήταν η δημόσια καταγγελία και η προσφυγή στη δικαστική οδό. Αυτή η θέση είναι σύμφωνη με την γενική μας αντίληψη για παρακίνηση των κακοποιημένων γυναικών να μιλήσουν ανοιχτά για το θέμα να καταγγείλουν όσους κρίνουν ότι άσκησαν παρενόχληση ή και κακοποίηση εναντίον τους κι έτσι να εκφραστεί και ένα κύμα συμπαράστασης και αλληλεγγύης, αλλά επιπλέον να διαμορφωθεί και ένα νέο ορατό και κοινωνικό πεδίο μάχης ενάντια στην ίδια την αστική δικαιοσύνη και τις σταθερές της προσπάθειες να υποβαθμίζει να θάβει ή να χειρίζεται με βάση τα πατριαρχικά στερεότυπα τις υποθέσεις αυτές.
Θεωρούμε ότι μία πραγματικά ριζοσπαστική θέση δεν μπορεί να περιορίζεται σε μία καταδίκη στα πλαίσια της αστικής δικαιοσύνης. Παρόλα αυτά η μη διεκδίκηση αυτής εν τέλει καταλήγει στην κοινωνική νομιμοποίηση ή αποσιώπηση του αποτρόπαιου των περιστατικών. Ακόμη κι αν δεν έχουμε λοιπόν την παραμικρή εμπιστοσύνη στην αστική δημοκρατία, το κράτος και τους μηχανισμούς του αντιλαμβανόμαστε, ότι οι καταγγελίες τέτοιων περιστατικών βοηθούν ολοένα και περισσότερες γυναίκες να σπάσουν το φόβο και τη σιωπή τους και να δημοσιοποιήσουν τη βία που δέχονται. Αντιλαμβανόμαστε επίσης τους δικαστικούς αγώνες που δίνονται για την καταδίκη των θυτών ως πεδία παρέμβασης, μέσα από τα οποία θα συμπράξουμε, θα δείξουμε την αλληλεγγύη μας και θα συναντηθούμε με άλλες γυναίκες και άντρες που επιθυμούν να αγωνιστούν στην ίδια κατεύθυνση για το ξερίζωμα του εξουσιαστικού συστήματος Διότι, έχουμε να αντιπαλέψουμε με πολιτισμικό και ιδεολογικό πρόσημο μία αντίληψη που ενίοτε θεωρεί τις γυναίκες πιο αδύναμες και εν δυναμει εκμεταλλεύσιμες και παράλληλα προσφέρει μία πληθώρα δικαιολογιών για το εκάστοτε περιστατικό έμφυλης βίας (όπως τα ρούχα, το αλκοόλ, την καραντίνα, τις πιεστικές συνθήκες) ενώ ακόμα, σε τηλεοπτικά πάνελ διακωμωδείται η σεξουαλική παρενόχληση.
Στο κοντινό διάστημα που μας πέρασε παρακολουθήσαμε ένα κύμα καταγγελιών σεξουαλικής βίας και παρενόχλησης από γυναίκες που εργάζονται στο χώρο του θεάματος και του αθλητισμού. Θεωρούμε σημαντικό το γεγονός ότι γυναίκες απεγκλωβίστηκαν από αισθήματα φόβου και ενοχής και κατάφεραν να επικοινωνήσουν σε δημόσιο πεδίο και να καταγγείλουν τους θύτες/βιαστές τους. Δεν θα μπορούσαμε όμως να μην σταθούμε στον τρόπο με τον οποίο εκφράστηκαν οι δημόσιες αυτές καταγγελίες και στα ΜΜΕ όπου έλαβαν χώρα. Οι κακοποιημένες γυναίκες που μονοπώλησαν το ενδιαφέρον μας ανήκουν στους αστικούς κύκλους γυναικών με φήμη, υψηλό κοινωνικό στάτους και επιρροή, οι οποίες αναζητούν την δικαιοσύνη μέσω τηλεοπτικών παραθύρων ή πλατό συμμαχώντας με δημοσιογράφους που διψούν για υψηλά νούμερα τηλεθέασης. Μέσα στο συμπεριληπτικό κρατικό-καπιταλιστικό σύστημα τα περιστατικά έμφυλης βίας γίνονται ειδησεογραφικά στοιχεία.
Ως αναρχικές αντιλαμβανόμαστε πως καμία δικαιοσύνη δεν μπορεί να προέλθει μέσα από οποιονδήποτε κρατικό μηχανισμό και τους ακολούθους του. Άλλωστε, η καταπίεση και η χειραγώγηση που βιώνουν καθημερινά οι γυναίκες των λαϊκών κοινωνικών στρωμάτων, των από κάτω, οι φυλακισμένες, οι μετανάστριες, οι εργαζόμενες, οι μητέρες, οι ανάπηρες δεν θα φτάσουν ποτέ στις τηλεοπτικές εκπομπές και στα κανάλια γιατί αφενός δεν υπάρχει πρόσβαση σε αυτά -ποιος ενδιαφέρεται για τις εγκλωβισμένες μετανάστριες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τις άνεργες, τους αγώνες των αδελφών μας στις ιθαγενικές κοινότητες- και αφετέρου τα ΜΜΕ αποτελούν μηχανισμό κυριαρχίας τον οποίο επιθυμούμε να εξολοθρεύσουμε ολοκληρωτικά διότι δεν δύναται να φιλοξενήσει τους αγώνες και τις διεκδικήσεις των κατατρεγμένων αυτού του κόσμου.
Καμία εμπιστοσύνη δεν έχουμε στην αστική δικαιοσύνη, αφού δεν είναι η πρώτη φορά που συγκαλύπτει και αφήνει ελεύθερους βιαστές ενώ προσπαθεί σταθερά και επανειλημμένα να υποβαθμίσει, να θάψει ή να χειριστεί με βάση τα πατριαρχικά στερεότυπά τις υποθέσεις αυτές. Γιατί εκείνο που οπλίζει τα χέρια των βιαστών και δολοφόνων, και ξεπλένει τα εγκλήματά τους είναι ένα ολόκληρο σύστημα, που έχει όνομα και λέγεται πατριαρχία, κράτος και καπιταλισμός. Οι δράστες γαλουχούνται, ενθαρρύνονται, οπλίζονται και στο τέλος καλύπτονται και δικαιολογούνται από τις κυρίαρχες αξίες και τους ίδιους τους μηχανισμούς. Γιατί η έμφυλη βία είναι συστημική βία και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κρατικής και καπιταλιστικής βαρβαρότητας.
Το αναρχικό όραμα και το αναρχικό κίνημα αποτελούν το μοναδικό γόνιμο έδαφος για την επίτευξη της πραγματικής απελευθέρωσης των γυναικών καθώς από τη μία ο αναρχισμός αναγνωρίζει τον πολυδιάστατο χαρακτήρα της καταπίεσης που ασκείται από οποιαδήποτε μορφής εξουσίας και δεν τις ιεραρχεί, ώστε τα υποκείμενα να εγκλωβίζονται σε μονοδιάστατες ταυτοτικές λογικές και να αναπαράγουν κανιβαλιστικές συμπεριφορές στο εσωτερικό της τάξης τους και από την άλλη τοποθετεί το ατομικό μέσα στο συλλογικό, προτάσσοντας την ατομική χειραφέτηση παράλληλα όμως με την οικοδόμηση μιας κοινότητας, αποφεύγοντας κατά αυτόν τον τρόπο τη λούπα του αστικού, νεοφιλελεύθερου φεμινισμού. Οποιαδήποτε άλλη διεκδίκηση είτε θέτει το άτομο στο επίκεντρο διαβαίνοντας το μονοπάτι του ατομικισμού και του μοριακού αγώνα χωρίς να πλήτει ωστόσο την πατριαρχία και το σύστημα που τη γεννά και την τρέφει, είτε επιλέγει τον δρόμο των θεσμικών διεκδικήσεων που στην πραγματικότητα αδυνατεί να επιλύσει το ζήτημα από τη ρίζα του αλλά αντιθέτως το πασπαλίζει με το εκτυφλωτικό φως της δημοσιότητας που αν και μπορεί να φανεί χρήσιμο καταλήγει να επιφέρει ένα νέο σκοτάδι συγκάλυψης ενός ολόκληρου συστήματος που έχει όνομα και λέγεται πατριαρχία, κράτος και καπιταλισμός.
Ως αναρχικές γνωρίζουμε ότι η ελευθερία ούτε χαρίζεται, ούτε παραχωρείται αλλά κερδίζεται και κατακτιέται μέσα από τους αγώνες γι’ αυτό και επιλέγουμε και προτάσσουμε τη συλλογικοποίηση των γυναικών και την οργάνωση τους στον αναρχικό αγώνα, ώστε να παλέψουμε από κοινού ενάντια στο σάπιο κρατικο-καπιταλιστικό πατριαρχικό σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι αγωνιζόμαστε μαζί με τους συντρόφους μας για έναν δίκαιο κόσμο, μια κοινωνία ισότητας, ελευθερίας και αλληλεγγύης. Αντιλαμβανόμαστε την πατριαρχία ως εξουστιακό σύστημα που τρέφεται κι αναπαράγεται συνεχώς μέσα στα σωθικά του καπιταλισμού κι επιθυμούμε να την ανατρέψουμε όπως κάθε εξουσιαστικό σύστημα που αγκυλώνει τις ζωές μας.
Σε μια από τις ιστορίες του για τους Ζαπατίστας ο Υποδιοικητής Μάρκος αναφέρει πως «οι πρώτοι πρώτοι θεοί κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο ένας είναι απαραίτητος, είναι απαραίτητος για να μαθαίνει, να δουλεύει, για να ζει και να αγαπά. Διαπίστωσαν επίσης πως ο ένας δεν είναι αρκετός. Κατάλαβαν πως χρειάζονται όλοι, και μόνο οι όλοι είναι αρκετοί για να βαδίσουν στον κόσμο.»
Η διαδικασία της χειραφέτησης του ατόμου είναι κατά βάση συλλογική και περνάει μέσα από την κοινότητα. Το να είναι κανείς μέλος μιας κοινότητας σημαίνει να είναι πρόθυμος να φροντίσει τους υπόλοιπους και να αφιερώσει τη ζωή του στην κοινή τους υπόθεση. Στον αναρχισμό, η ατομική ταυτότητα τοποθετείται στο πλαίσιο της κοινότητας και οι ιεραρχικές δομές εξουσίας αναγνωρίζονται ως όρια στην εξέλιξή και της κοινότητας και συνεπώς και των ατόμων που την απαρτίζουν. Δεν μπορεί να υπάρξει απελευθέρωση μέσα στην εξατομικευμένη πραγματικότητα και η χρήση της γυναικείας ιδιότητας για να επισφραγίσει τη χειραφέτηση, κατορθώνει απλά να την υποβιβάσει σε όλα όσα σκιαγραφείται και ορίζεται από την κυριαρχία. Γι’ αυτό το λόγο δεν επιλέγουμε να οργανωθούμε μόνο ως γυναίκες αλλά ως αναρχικές και ως γυναίκες γιατί είμαστε αυτές που βιώνουν κυρίαρχα τα αποτελέσματα της διάχυσης της πατριαρχίας, είμαστε αυτές που μπορούμε να τα μοιραστούμε, να τα αλληλοκατανοήσουμε και να βρούμε πιθανούς τρόπους να τα αντιπαλέψουμε. Η ατομική χειραφέτηση λοιπόν –των γυναικών και όλων των καταπιεσμένων – δεν μπορεί ποτέ να οικοδομηθεί έξω από την αίσθηση της κοινότητας. Η κοινότητα δεν είναι απλά ικανή να ενσωματώσει τις διαφορετικότητες, αλλά παράλληλα ενδυναμώνεται από αυτές, καθώς ένα κίνημα οφείλει να ενσωματώνει πολλές συλλογικοποιήσεις, σεβόμενο τις μεταξύ τους διαφορές, κατανοώντας την ιδιαίτερη συνεισφορά κάθε ομάδας και παράλληλα έχοντας την ικανότητα να αξιοποιήσει τη δύναμη της κοινής δράσης. Κανένας και καμία δεν πρέπει να υποχρεώνεται να διαλέξει ανάμεσα σε διαφορετικές πτυχές της ταυτότητάς του προκειμένου να μπορέσει να αγωνιστεί στην κατεύθυνση της κοινωνικής απελευθέρωσης.
Σε ένα απόσπασμα του στο βιβλίο των Εναγκαλισμών ο Eduardo Galeano γράφει για μια γυναίκα που ονειρεύτηκε εκείνες που φύλαγαν τη φωτιά. «Την είχαν φυλάξει οι γριές, οι παμφτωχες γριές, στις πυροστιες των συνοικιών. Κι αρκούσε να φυσηξουν απαλά στην παλάμη τους για να την αναζωπυρώσουν». Κληρονομήσαμε τη φλόγα των αγώνων που έδωσαν οι Mujeres libres στην Ισπανία κατά τη διάρκεια του Ισπανικού εμφύλιου , οι Ζαπατιστριες στα βουνά του Μεξικού,οι μαχητριες της Ροτζαβα και, παλεύουμε για να κρατήσουμε ζωντανή τη φλόγα των αγώνων που δίνουν καθημερινά οι φτωχές, οι εργαζόμενες, οι μετανάστριες, οι φυλακισμένες ενώ, δεν ξεχνάμε τη σκιά των νεκρών αδελφών μας που μας φωτίζει τον δρόμο για τους αγώνες του μέλλοντος.
Με όπλο την αλληλεγγύη συλλογικοποιουμαστε σε μικρές κοινότητες και ενδυναμωνοναστε μέσα σε αυτές, γιατί η γυναικεία χειραφέτηση μπορεί να εκκινεί από το άτομο αλλά εκβάλλει στη κοινωνία και μόνο μέσα σε αυτή μπορεί να πραγματωθεί.
Αρκεί να πιστέψουμε πως ο κόσμος που ονειρευόμαστε -ένας κόσμος ισότητας, ελευθερίας, αλληλεγγύης και αξιοπρέπειας- θα υπάρξει μέσα από τους αγώνες για την απελευθέρωση όλων των καταπιεσμένων αυτού του ντουνιά έτσι μόνο θα αναζωπυρώσουμε την φλόγα μετατρέποντας την σε συλλογική πύρινη λαίλαπα που θα κάψει συνθεμελα το σάπιο πατριαρχικό κρατικοκαπιταλιστικο σύστημα.
«Κουβαλάμε στους ώμους μας τις καρδιές όσων αγωνίστηκαν και όσων αγωνίζονται»
Οι ταξικές ρίζες της 8ης Μάρτη, προέρχονται από τους αγώνες των μεταναστριών εργατριών στις ΗΠΑ τον 20ο αιώνα – παρά την καθιέρωσή της συγκεκριμένης μέρας από τους κρατικούς φορείς ως Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας- πιστεύουμε πως οι αγώνες πρέπει να δίνονται με ριζοσπαστικούς όρους και να συναντιούνται στους δρόμους. Να μετατρέψουμε την ατομική εξέγερση σε συλλογικό αγώνα, να σπάσουμε τη σιωπή μετατρέποντάς την σε συλλογική φωνή που θα αντιχησει στα σπίτια των δυναστών της πατριαρχικής βαρβαρότητας. Καλούμε όλες και όλους σε μια αγωνιστική 8η Μάρτη που θα ανοίξει τον δρόμο για την γυναικεία χειραφέτηση και τον αγώνα για το γκρέμισμα της κρατικής, καπιταλιστικής, πατριαρχικής εξουσίας.