ΟΧΙ ΦΡΑΓΜΑΤΑ, ΕΞΟΡΥΞΕΙΣ ΚΑΙ ΑΙΟΛΙΚΑ… ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΠΟΤΑΜΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΒΟΥΝΑ
Ενάντια στην “πράσινη” καπιταλιστική ανάπτυξη, τα φράγματα και την εκτροπή… Ο Αχελώος θα νικήσει, η Μεσοχώρα θα ζήσει!
«Η ανάπτυξη ήταν, είναι και θα είναι καταρχάς ένας ξεριζωμός. Ανάπτυξη είναι ο οικονομικός πόλεμος, με τους νικητές του κι ακόμα περισσότερο με τους ηττημένους του, η ασυγκράτητη λεηλασία της φύσης, η καταστροφή των τοπικών πολιτισμών».
Στις μέρες μας, ο γιγαντιαίος επιθετικός σχεδιασμός του ελληνικού κράτους για τη λεηλασία του φυσικού περιβάλλοντος και της κοινωνίας με σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των εγχώριων και πολυεθνικών πολιτικών και οικονομικών ελίτ, και των ενεργειακών αναγκών του χρεοκοπημένου κρατικού–καπιταλιστικού τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας, επιφέρει ανυπολόγιστες καταστροφικές συνέπειες στα φυσικά οικοσυστήματα και στις δυνατότητες αξιοπρε πούς διαβίωσης των ανθρώπων στους τόπους τους.
Πέραν των φαραωνικών διαστάσεων έργων, όπως τα φράγματα στον Αχελώο (στις πηγές του οποίου, κοντά στο χωριό Χαλίκι, έχει αδειοδοτηθεί και νέο φράγμα!) και τα ανοιχτά μεταλλεία χρυσού στην Χαλκιδική, εξαγγέλονται συνεχώς ή υλοποιούνται ήδη μια σειρά και άλλων καταστροφικών για τη φύση και τις τοπικές κοινωνίες έργων: όπως η εγκατάσταση βιομηχανικών «αιολικών πάρκων» σε όλα σχεδόν τα ορεινά συγκροτήματα και πολλά νησιά, τα προγράμματα φωτοβολταϊκών βιομηχανικών ζωνών, η κατασκευή εκατοντάδων φραγμάτων σε ποταμούς και χειμάρρους, η παράδοση αναρίθμητων φυσικών οικότοπων στην τουριστική βιομηχανία, οι σχεδιασμοί εξορύξεων υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες και χερσαίες περιοχές κατά μήκος της χώρας -με ευρύτερες γεωπολιτικές διαστάσεις-, η καύση σκουπιδιών στο Βόλο σαν «εναλλακτικό» καύσιμο και τρόπος διαχείρισης της υπερσυσσώρευσης απορριμμάτων και αποβλήτων που το ίδιο το υπερκαταναλωτικό σύστημα παράγει, η υφαρπαγή και ιδιωτικοποίηση του νερού που ήδη συντελείται ή δρομολογείται σε μια σειρά από περιοχές (όπως στα νερά του Πηλίου με επίκεντρο τις Σταγιάτες) ...
Οι σχεδιασμοί αυτοί έρχονται να προστεθούν σε μια συνολικότερη κι άνευ προηγουμένου επιθετικότητα απέναντι στη φύση και την κοινωνία, η οποία εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια στην ελληνική πραγματικότητα, με το βάθεμα της αναδιάρθρωσης του πολιτικοοικονομικού συστήματος στο όνομα της “ανάπτυξης”, η οποία σε «περιόδους κρίσης» εμφανίζεται σαν υπόθεση “εθνικού” συμφέροντος και αναγκαιότητας, για να συγκαλύψει το απροσμέτρητο κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος που επιφέρει. Μια αναδιάρθρωση με χαρακτηριστικά γενικευμένης επιχείρησης εκποίησης των κοινωνικών αναγκών (παιδεία, υγεία κλπ), των δημόσιων χώρων και των φυσικών πόρων στο ιδιωτικό κεφάλαιο, που πραγματοποιείται από το ελληνικό κράτος υπό την κηδεμονία της Ε.Ε. και εξελίσσεται παράλληλα με τον αντίστοιχο εκ συγχρονισμό του σχετικού νομικού πλαισίου. Όπως ο νόμος περί “FastTrack” και πλήθος άλλων νόμων και υπουργικών αποφάσεων, ώστε να αρθούν θεσμικές δεσμεύσεις και περιορισμοί στην εκμετάλλευση και εμπορευματοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, όπως η προστασία των δασών και των περιοχών Natura, ο δημόσιος χαρακτήρας του αιγιαλού, η υποχρέωση περιβαλλοντικών μελετών και ελέγχων στα μεγάλα κατασκευαστικά έργα κ.ά.
Οι αντιπεριβαλλοντικοί νόμοι, όπως ο 4685/2020, αποτυπώνουν την απάλειψη κάθε ουσιαστικής προστασίας του φυσικού κόσμου και την παράδοσή του στη γενικευμένη επίθεση του κεφαλαίου, στα βουνά και τα δάση, στα ποτάμια και τα νερά, στις ακτές και το βυθό της θάλασσας, στο όνομα της «πράσινης» ανάπτυξης και της προσέλκυσης επενδύσεων για την αντιμετώπιση της οικονομικής ύφεσης. Το προδιαγραμμένο αποτέλεσμα είναι η ανελέητη λεηλασία και καταστροφή του εναπομείναντος φυσικού κόσμου από τις κορφές των βουνών μέχρι και τους θαλάσσιους βυθούς και ο αφανισμός των παρακείμενων τοπικών κοινωνιών, όπως τουλάχιστον τις γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.
Όσο για τη λεγόμενη «πράσινη ανάπτυξη» δεν είναι παρά ένα διαφημιστικό περιτύλιγμα εξωραϊσμού της γνωστής καταστροφικής μηχανής του καπιταλισμού, ώστε να φαίνεται φιλικότερη δήθεν προς το περιβάλλον, την ίδια στιγμή που το λεηλατεί και το καταστρέφει ανελέητα θυσιάζοντας το στο βωμό του κέρδους.
Άλλωστε, και σε παγκόσμιο επίπεδο οι συνθήκες άγριας εκμετάλλευσης της φύσης και της κοινωνίας επιφέρουν περαιτέρω υποβάθμιση της ζωής του ανθρώπου και του φυσικού κόσμου, εξαντλώντας τους φυσικούς πόρους και φτάνοντας μέχρι τα έσχατα όρια της διακινδύνευσης της ίδιας της επιβίωσης, όπως έμμεσα ομολογείται από τους ίδιους τους κρατικούς αξιωματούχους μιλώντας πλέον για ανεπίστρεπτη κλιματική και περιβαλλοντική κρίση. Από τον Αμαζόνιο ως τη Σιβηρία κι απ΄ άκρου σ΄ άκρου της γης, οι αποψιλώσεις και οι εμπρησμοί των δασών, η μόλυνση των θαλασσών, το λιώσιμο των αιώνιων πάγων στους πόλους και στα ψηλά βουνά, οι κλιματικές αλλαγές, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η συρρίκνωση της βιοποικιλότητας και η εξαφάνιση πλήθους ζωικών ειδών, είναι μερικά μόνο μέρη της συνολικότερης περιβαλλοντικής κρίσης που προκαλεί η κρατική-καπιταλιστική επέλαση. Γίνονται έτσι φανερά, τόσο το μέλλον που επιφυλάσσει και επιβάλλει ο κρατικός–καπιταλιστικός πολιτισμός της μόλυνσης και της ανάπτυξης που περνάει μέσα από την ένταση της επίθεσης στο περιβάλλον και στις ανθρώπινες κοινωνίες, όσο και τα οικονομικά, κοινωνικά, υγειονομικά και περιβαλλοντικά του αδιέξοδα που οδηγούν στην βαρβαρότητα και τον πόλεμο.
Είναι γεγονός πως, στην εποχή μας, ο φυσικός κόσμος δέχεται μια άνευ προηγούμενου καταστροφική και λεηλατική επίθεση με ολέθριες συνέπειες, στο όνομα της ανάπτυξης. Η επίθεση αυτή δεν γίνεται σε ένα μόνο σημείο του φυσικού κόσμου ή σε ορισμένα στοιχεία του (τα βουνά, τα δάση ή τα νερά) και δεν έχει ως φορέα της γενικά κι αόριστα τον άνθρωπο. Η επίθεση γίνεται συνολικά στον φυσικό κόσμο και γίνεται από ένα ιεραρχικό κι εκμεταλλευτικό πολιτικοοικονομικό σύστημα προς όφελος της ολιγαρχίας που βρίσκεται στην κορυφή του, σε βάρος της φύσης και της ανθρωπότητας. Κάθε σημείο που εκδηλώνεται αυτή η επίθεση και κάθε στοιχείο που βάλλεται κάθε φορά προς αξιοποίησή του στο όνομα της ανάπτυξης, είναι μέρος της ευρύτερης καταστροφής που υφίσταται το περιβάλλον και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται. Δεν έχει δηλαδή μόνο την τοπική του διάσταση ώστε η αντίδραση να αφορά αποκλειστικά και μόνο μια τοπική κοινότητα, αλλά μια πολύ ευρύτερη διάσταση επιδρώντας σε πολλές ακόμα κοινωνικές ομάδες, ολόκληρη την κοινωνία των καταπιεσμένων κι εκμεταλλευόμενων ανθρώπων.
Η υπεράσπιση του φυσικού κόσμου και μιας οργάνωσης της κοινωνικής ζωής εναρμονισμένης με αυτόν, όπως και η υπεράσπιση των αστικών δημόσιων–ελεύθερων χώρων, είναι σημαντικό στοιχείο της εξέλιξης των κοινωνικών αγώνων από τα κάτω, στην κατεύθυνση της ελευθερίας, της αυτονομίας, της συλλογικοποίησης και της δημιουργικότητας. Σήμερα, οι αγώνες υπεράσπισης του φυσικού κόσμου όπως και των δημόσιων χώρων, που ξεσπούν σε πολλά σημεία πλέον όπου σχεδιάζεται και πραγματώνεται η λεηλασία και καταστροφή τους και πλήττεται ακόμα και η δυνατότητα διαβίωσης των τοπικών κοινοτήτων, βρίσκονται συχνά εγκλωβισμένοι στα όρια του τοπικισμού, της θεσμικότητας, της ανάθεσης, της αντιπροσώπευσης και της διαμεσολάβησης. Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις συσπειρώνουν μεγάλο αριθμό των κατοίκων των περιοχών που πλήττονται, ενώ αρκετές φορές προχωρούν και πέραν του θεσμικού πλαισίου διαμαρτυρίας αμφισβητώντας όπως μπορούν κρατικούς και τοπικούς φορείς.
Απέναντι σε αυτήν τη συνθήκη της γενικευμένης επίθεσης, λεηλασίας και καταστροφής, απαιτείται μια πλατιά κοι νωνική αφύπνιση και μια συνολική κοινωνική κριτική του αδιέξοδου και χρεωκοπημένου συστήματος, το ξεπέρασμα της ανάθεσης, της διαμεσολάβησης και της αδράνειας, το δυνάμωμα των κοινωνικών-ταξικών αγώνων από τα κάτω, η συγκρότηση αυτοοργανωμένων, αντιθεσμικών μετώπων αντίστασης -με συνέπεια, αμοιβαιότητα κι αλληλεγγύη- και η δημιουργία κάθε δυνατού αναχώματος στα σημεία που εκδηλώνεται η κρατική και καπιταλιστική επιθετικότητα.
Απέναντι στο δυστοπικό μέλλον που μας επιφυλάσσουν οι ελίτ της εξουσίας και του πλούτου, υπάρχει η επιλογή του αγώνα, όταν οι άνθρωποι παίρνουν συλλογικά τις ζωές τους στα χέρια τους οργανωμένα, μαζικά και μαχητικά ενάντια στους σχεδιασμούς τους.
ΝΑ ΓΚΡΕΜΙΣΤΕΙ ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΝΑ ΖΗΣΕΙ ΤΟ ΧΩΡΙΟ - ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΝΑ ΤΡΕΧΕΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΤΟ ΝΕΡΟ!
Η επαπειλούµενη άμεσα πια στις µέρες µας οριστική καταστροφή του ποταµού Αχελώου µέσω της λειτουργίας του φράγµατος του Υ/Η εργοστασίου και του τεχνητού ταµιευτήρα στην περιοχή της Μεσοχώρας, καθώς και η προβλεπόμενη μερική εκτροπή του, σε επόµενο χρόνο, προς τη Θεσσαλία, θα επιφέρει επιπλέον ανυπολόγιστες καταστροφές τόσο στις ορεινές κοιλάδες, τα φυσικά οικοσυστήµατα και τους ανθρώπινους οικισµούς του καταποντίζοντάς τα στη λάσπη, όσο και στο ευάλωτο δέλτα των εκβολών του στο Ιόνιο όπου σχηµατίζονται µοναδικοί υδροβιότοποι.
Ειδικότερα για το ιστορικό χωριό της Μεσοχώρας Τρικάλων προβλέπεται η απομάκρυνση των κατοίκων του και η αναγκαστική απαλλοτρίωση του από τη ΔΕΗ καθώς μεγάλο μέρος του, όπως και οι παραποτάµιοι οικισµοί, θα κατακλυσθεί από τα νερά του τεχνητού ταµιευτήρα, ενώ το υπόλοιπο θα απειλείται από την διάβρωση.
Σήµερα, αυτή η καταστροφική για την περιοχή προοπτική, είναι ορατή περισσότερο από κάθε άλλη φορά από τότε που ξεκίνησαν να κατασκευάζονται τα γιγαντιαία φράγµατα στα μέσα της δεκαετίας του 1980.
.
Η απόφαση τελικά του ΣτΕ στις 31/1/24 ήταν απορριπτική της προσφυγής των κατοίκων, εγκρίνοντας την ΑΕΠΟ της κυβέρνησης και προσφεροντας νομικά το πράσινο φως για τη λειτουργία του φράγματος της Μεσοχώρας, που σημαίνει τον αφανισμό του μοναδικού ποτάμιου οικοσυστήματος του Αχελώου στην Πίνδο σε μήκος πάνω από 20 χλμ. και τη μετατροπή του σε τεχνητή λίμνη, την καταστροφή πολλών χιλιάδων στρεμμάτων παρόχθιων κι ορεινών δασών, τον κατακλυσμό κι αφανισμό της Μεσοχώρας κι άλλων παρόχθιων οικισμών.
Να προσθέσουμε ότι επιπλέον αυτών γίνονται κι άλλοι επιβλαβείς σχεδιασμοί για την περιοχή, προκειμένου να χορηγηθούν άδειες και να παραχωρηθούν δημόσιες εκτάσεις σε ιδιώτες, για την εγκατάσταση βιομηχανικών «αιολικών πάρκων» πάνω στους ορεινούς όγκους του Ασπροπόταμου που περιβάλουν την κοιλάδα του Αχελώου.
Καθώς επίσης ότι, σύμφωνα με το Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Θεσσαλίας 2021- 2025, όλη η ορεινή δυτ. Θεσσαλία (Δήμοι Καλαμπάκας, Πύλης, Αργιθέας, Καρδίτσας και Σοφάδων) σημειώνεται ως ζώνη χωροθέτησης βιο μηχανικών αιολικών εγκαταστάσεων και ως ζώνη χωροθέτησης φραγμάτων, πέραν εκείνων των γιγαντιαίων στη Μεσο χώρα και τη Συκιά του mega project της εκτροπής του Αχελώου.
Αναφερόμενοι ειδικότερα στο ζήτηµα της μερικής εκτροπής του Αχελώου προς τη Θεσσαλία, έργο παράνομο σύμ φωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές όπου απαγορεύεται η μεταφορά νερού από μια υδρολογική λεκάνη σε μια άλλη
και μπλοκαρισμένο από σειρά αποφάσεων του ΣτΕ, συνεχίζει να αποτελεί κεντρική στόχευση του ελληνικού κράτους, µε τη συνεχή χρηµατοδότηση για τη συντήρηση των έργων που ήδη έχουν κατασκευαστεί (τη σήραγγα της εκτροπής, μέρος του φράγµατος στη Συκιά κλπ) ώστε να προχωρήσει τµηµατικά.
Εδώ θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η μη λειτουργία του φράγματος της Μεσοχώρας μέχρι και σήμερα, άρα και η προστασία του άνω ρου του Αχελώου και της ορεινής κοιλάδας του στην Πίνδο, οφείλεται κατά πρώτο λόγο στην μακρο χρόνια αντίσταση των ίδιων των Μεσοχωριτών, που δεν παραδίδουν τα σπίτια τους και δεν εγκαταλείπουν το χωριό τους στους σχεδιασμούς του κράτους. Η αντίσταση αυτή της Μεσοχώρας που βρίσκεται σε ομηρία εδώ και 35 χρόνια απει λούμενη με αφανισμό, έγινε επίκεντρο ενός ευρύτερου αγώνα αλληλέγγυων, και το χωριό σημείο συνάντησης πολλών αγωνιζόμενων ανθρώπων ενάντια στη λεηλασία και την καταστροφή της φύσης.
Και να σημειώσουμε ότι πεποίθησή μας είναι ότι, μετά και την πρόσφατη νομική απόφαση του ΣτΕ, είναι απολύτως απαραίτητη μια επανεκκίνηση του αγώνα με τη πλατύτερη δυνατή συσπείρωση όλων των αγωνιζόμενων Μεσοχωριτών και των αλληλεγγυων απ’ όλη τη χώρα, σ ‘ ένα μέτωπο, ώστε με τις κινητοποιήσεις τους να αποκρούσουν την πολιτική απόφαση αφανισμού του ποταμού και του χωριού. Μακριά από κάθε ιδέα συνεργασίας με αυτοδιοικητικούς θεσμούς και παράγοντες που συνυπογράφουν και υποστηρίζουν την καταδίκη του Αχελώου και της Μεσοχώρας.
*
Από τη πλευρά µας, ως Αυτόνοµη Συνάντηση Αγώνα, µη προσδοκώντας τίποτα ουσιαστικό και λυσιτελές από τους θεσµούς και τους διαµεσολαβητές τους -και έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι η λογική της ανάθεσης και η εμπιστο σύνη στη πολιτική διαμεσολάβηση οδηγούν στον παροπλισμό, την απογοήτευση και την ήττα- εξακολουθούμε σταθερά να οργανώνουµε από τα κάτω τις αντιστάσεις µας και να υψώνουμε κάθε δυνατό ανάχωµα στην επέλαση κράτους και κεφαλαίου, µε σκοπό να πυκνώσουν οι δεσµοί αλληλεγγύης των αγωνιζόµενων ανθρώπων να συντονιστούν οι δράσεις και να συντεθούν οι αρχές και οι θέσεις τους στην κατεύθυνση µιάς συνολικότερης επιλογής ρήξης µε την εξουσία και τις αντικοινωνικές επιταγές της.
Στηρίζουµε τις τοπικές πρωτοβουλίες αντίστασης οι οποίες είναι ουσιαστικές για τη δυναµική και την εξέλιξη του αγώνα, και απευθυνόµαστε ευρύτερα σε όλο τον κόσµο του κοινωνικών-ταξικών αγώνων πιστεύοντας ότι ο αγώνας ενά ντια στο mega-project των φραγμάτων και την εκτροπής του Αχελώου δεν αφορά ένα τοπικό κοινωνικό/περιβαλλοντικό ζήτηµα, αλλά ένα κεντρικό πολιτικό ζήτηµα, την υπεράσπιση της φύσης και της κοινωνίας από το κράτος και το κεφάλαιο.
Αντιλαµβανόµενοι τον ποταµό Aχελώο ως µέρος τού φυσικού κόσµου που λεηλατείται και καταστρέφεται ανελέη τα, κοινή πεποίθηση όσων βρεθήκαµε από το 2007 στη Μεσοχώρα ήταν να παρέµβουµε εκεί ακριβώς όπου εξελίσσονται οι καταστροφικές δραστηριότητες, για να συµβάλουµε στη διαρκή αναζωπύρωση του αγώνα τόσο ενάντια στα φράγµατα και την εκτροπή του ποταµού, όπως επίσης τις αµµοληψίες και την αποψίλωση των παρόχθιων δασών, όσο κι ενάντια στην συνολικότερη επίθεση που υφίσταται ο φυσικός κόσμος.
Πολλοί αγωνιζόμενοι κάτοικοι της Μεσοχώρας από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 μέχρι και σήμερα διάλεξαν τον αξιοπρεπή δρόµο του αγώνα. Και είναι στο χέρι τους να τον συνεχίσουν και σήµερα, απέναντι στις εξουσίες (κεντρική, περιφερειακή και δημοτική) που επιβουλεύονται το χωριό, τα συµφέροντα που παίζονται στις πλάτες τους για χάρη του κράτους, της ΔΕΗ, των κατασκευαστικών εταιρειών και των μελλοντικών αγοραστών του φράγματος, αλλά και πέρα από θεσµικές, κοµµατικές και παραγοντίστικες λογικές που καλλιεργούν αυταπάτες.
Από τη µεριά µας, μη εμπιστευόμενοι τους θεσμούς που αργά ή γρήγορα (όπως έδειξε η πρόσφατη τελεσίδικη απόφαση του ΣτΕ) ευθυγραμμίζονται τελικά με τους σχεδιασμούς του κράτους και του κεφάλαιου, εμπιστευόμενοι μόνο τα κινήματα των αγωνιζόμενων ανθρώπων κι επιζητώντας τη ριζοσπαστικοποίηση και το συντονισµό των κοινωνικών αντιστάσεων από τα κάτω, στεκόµαστε αλληλέγγυοι πλάι σε όλους όσοι αγωνίζονται συλλογικά, με σθένος και αξιοπρέπεια.
Και θεωρούµε την αυτοργανωμένη αγωνιστική παρουσία της ΑΣΑ στον τόπο όπου διαπράττεται το έγκληµα των φαραωνικών φραγµάτων πάνω στον Αχελώο και μεθοδεύεται η εκτροπή του, απαραίτητη και χρήσιµη για την αφύπνιση συνειδήσεων και την ανάπτυξη τόσο του αγώνα για την προάσπιση του ποταμού και των τοπικών κοινωνιών, όσο και για την προάσπιση του φυσικού κόσµου και της κοινωνίας συνολικότερα.
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΗ ΛΕΗΛΑΣΙΑ - ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!
ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΑΓΩΝΑ
Αύγουστος 2025