ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΩΝ ΤΑΞΙΚΩΝ ΦΡΑΓΜΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ
ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΜΑΣ ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΑΠΟ ΠΑΝΩ ΤΟΥΣ
Το κράτος, στην προσπάθειά του να καθυποτάξει την κοινωνία και να εξαφανίσει κάθε ίχνος αντίστασης προσπαθεί να κυριεύσει κάθε έκφανση της ζωής μας και να επιβληθεί σε κάθε κοινωνική ομάδα. Tα φοιτητικά κινήματα στον ελλαδικό χώρο συχνά κρύβουν μεγάλη δυναμική διότι τα συλλογικά και ατομικά υποκείμενα εντός του φοιτητικού κινήματος εκπροσωπούν και εκφράζουν ριζοσπαστικές θέσεις και απόψεις πάνω στα κοινωνικά ζητήματα. Το ελληνικό κράτος, ύστερα από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, προσπαθεί επανειλημμένα από το 1975 έως και σήμερα να αναδιαρθρώσει τον κοινωνικοπολιτικό χαρακτήρα του δημόσιου πανεπιστημίου υπό το μανδύα του εκσυγχρονισμού και του εξορθολογισμού. Η ιστορία όμως έχει δείξει ότι μία επίθεση προς την εκπαιδευτική κοινότητα συναντάει τις μεγαλύτερες κοινωνικές αντιστάσεις. Από το κίνημα των καταλήψεων του 1979 που κατήργησε τον Νόμο 815/1978, στο κίνημα των καταλήψεων του ’90-’91 ενάντια στον νόμο Κοντογιαννόπουλου, στη διάρκεια των οποίων δολοφονήθηκε ο αριστερός καθηγητής Νίκος Τεμπονέρας, στο φοιτητικό κίνημα του 2006-2007 ενάντια στον νόμο πλαίσιο και την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, έως και τη κατάληψη της πρυτανείας του ΑΠΘ το 2021, ενάντια στον νόμο 4777 Κεραμέως-Χρυσοχοΐδη. Η κουλτούρα αντίστασης και οι κοινότητες αγώνα που συγκροτούνται διαχρονικά εντός των πανεπιστημιακών σχολών είναι βασικό στοιχείο για τους ευρύτερους κοινωνικούς και ταξικούς αγώνες.
Μέσα στην ευρύτερη αντι-εξεγερτική πολιτική του, το κράτος παρουσίασε το πανεπιστημιακό άσυλο ως άσυλο ανομίας. Δημιούργησε μια πλασματική εικόνα για την κατάσταση εντός των πανεπιστημίων και υπό αυτό το πρίσμα, η ακροδεξιά κρατική διαχείριση κατήργησε το πανεπιστημιακό άσυλο το 2019. Η ελεύθερη διακίνηση ιδεών εντός του πανεπιστημιακού ασύλου επέτρεψε την άνθιση πολιτικοϊδεολογικών ρευμάτων όπως αυτό του αναρχισμού, με αποτέλεσμα την εδαφικοποίηση των αναρχικών/αντιεξουσιαστικών ιδεών. Το άσυλο δεν αποτελεί μία παραχώρηση του κράτους προς την πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά κατάκτηση των κοινωνικών αγώνων της τότε εποχής. Το υπερασπιζόμαστε πρωτίστως για τον κοινωνικό του χαρακτήρα, διότι ως αναρχικοί/ές θεωρούμε ότι κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως ταυτότητας και ιδιότητας, μπορεί να έχει πρόσβαση στους πανεπιστημιακούς χώρους με όρους ελευθερίας και ισότητας. Το πανεπιστημιακό άσυλο διαμόρφωσε στην συλλογική συνείδηση ότι η είσοδος της αστυνομίας μέσα στους πανεπιστημιακούς χώρους ανήκει σε περιόδους ολοκληρωτισμού, και ότι μοναδική διέξοδος από αυτές είναι η αντίσταση που προέρχεται από την νέα γενιά. Τα πανεπιστήμια, και ιδιαίτερα αυτά του κέντρου, αποτέλεσαν τους βασικούς πυρήνες μεγάλων κοινωνικών αγώνων, και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο το κράτος θέλει να τα έχει υπό τον πλήρη έλεγχό του.
Για την επίτευξη της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης – δηλαδή την εφαρμογή των ψηφισμένων νόμων – είναι αναγκαία η κοινωνική απονέκρωση του πανεπιστημιακού χώρου. Ο νόμος 4777 ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο του 2021 εν μέσω καραντίνας, έπειτα από τη συμπλήρωση ενός χρόνου με τα πανεπιστήμια κλειστά, και έφερε τον τίτλο «Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, Προστασία της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας, Αναβάθμιση του Ακαδημαϊκού Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις», περιλαμβάνοντας συνολικά 58 άρθρα. Ο συγκεκριμένος νόμος έχει ξεκάθαρα κατασταλτικά χαρακτηριστικά, με σκοπό την δημιουργία ενός «αποστειρωμένου» περιβάλλοντος εντός των σχολών, εξαφανίζοντας τον πολιτικό-ιδεολογικό πλουραλισμό που υπάρχει αυτή την στιγμή. Συλλογικότητες, σχήματα και καταλήψεις που υπάρχουν και δρουν μέσα στα πανεπιστήμια, με αναρχικά, ελευθεριακά, αντιεξουσιαστικά ή αυτόνομα χαρακτηριστικά αποτελούν τον βασικό «εχθρό» που πρέπει να εξοντωθεί, καθώς συγκροτούνται και οργανώνονται οριζόντια και μπορούν να αποτελέσουν πεδία ριζοσπαστικοποίησης του φοιτητικού υποκειμένου, δρώντας αντιπαραθετικά των θεσμικών κομματικών σχημάτων που ακολουθούν τους κανόνες του γραφειοκρατισμού και της αστικής δημοκρατίας.
Στην εφαρμογή του, ο νόμος 4777 μετατρέπει τον πανεπιστημιακό χώρο σε ένα περιβάλλον επιτήρησης και ελέγχου. Προβλέπεται η τοποθέτηση συστημάτων καταγραφής εικόνας και ήχου, αισθητήρων και ανιχνευτών κίνησης, συναγερμών, μηχανημάτων ανίχνευσης αντικειμένων και ουσιών. Δημιουργείται Κέντρο Ελέγχου και Λήψης Σημάτων και Εικόνων (ΚΕΛΨΕ) σε κάθε ΑΕΙ, το οποίο συλλέγει κι αποθηκεύει πληροφορίες από τα προηγούμενα μέσα. Όλη αυτή η περισυλλογή και αποθήκευση προσωπικών δεδομένων από το κράτος καταργεί κάθε αίσθηση ιδιωτικότητας και θίγει ένα καίριο πολιτικό ζήτημα που όσο εξελίσσεται η τεχνολογία και η επιστήμη της πληροφορικής αναδεικνύεται όλο και περισσότερο. Ποιος έχει το έλεγχο των προσωπικών μας δεδομένων και πως μπορεί να τα χρησιμοποιήσει; Εάν το ακαδημαϊκό περιβάλλον επιτρέψει μία τέτοια κατάσταση να γίνει πραγματικότητα, τότε θα δώσει την απαραίτητη νομιμοποίηση σε τέτοιου είδους κατασταλτικές πολιτικές να εφαρμοστούν σε κάθε πτυχή της κοινωνικής μας ζωής.
Βασικός άξονας του νόμου Κεραμέως – Χρυσοχοϊδη, και βασική προϋπόθεση για την πλήρη επίτευξη της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης αυτής καθ’ αυτής είναι η είσοδος της πανεπιστημιακής αστυνομίας (Ο.Π.Π.Ι.). Η πανεπιστημιακή αστυνομία – όπως κάθε σώμα μπάτσων – έχει ως μοναδική της δουλειά να περιφρουρήσει τα συμφέροντα κράτους και κεφαλαίου, και να καταστείλει οτιδήποτε αντιστέκεται σε αυτά. Η είσοδος ειδικού σώματος αστυνομίας μέσα στις σχολές αποτελεί μονόδρομο για το κράτος, διότι μονάχα μέσω της πολιτικής της προληπτικής αντι-εξέγερσης είναι εφικτή η κοινωνική αποξένωση του πανεπιστημίου και η εφαρμογή της συνθήκης της Μπολόνιας για «τον εναρμονισμό της δομής του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ανώτατης Εκπαίδευσης», η οποία από το 1999 που τέθηκε σε ισχύ αποτελεί τον οδηγό για μια σειρά από μέτρα που έχει λάβει το ελληνικό κράτος. Σε πλήρη εναρμονισμό δηλαδή με τις νεοφιλελεύθερες αναδιαρθρωτικές πολιτικές, το ελληνικό κράτος, ως κομμάτι της καπιταλιστικής περιφέρειας, είναι υποχρεωμένο μέσω των διακρατικών συμφωνιών να ακολουθήσει τις προσταγές της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας της Δύσης. Η αποτυχία του όμως – λόγω των κοινωνικών αντιστάσεων – να ακολουθήσει με την ίδια ταχύτητα τις αναδιαρθρωτικές πολιτικές που έχουν εμπνευστεί τα ευρωπαϊκα λόμπυ σε όλους τους τομείς της κοινωνικής μας ζωής, έχουν δημιουργήσει ως επί το πλείστον άγχος στα κρατικά επιτελεία, εξού και η δημιουργία της Ο.Π.Π.Ι., για να περιφρουρήσει την εκπαιδευτική αναδιάρθρωση. Η παρουσία της Ο.Π.Π.Ι. εντός των σχολών αποσκοπεί στη διαμόρφωση νέων συνειδήσεων, σκοπεύοντας το τσάκισμα της αντιστασιακής κουλτούρας εντός και εκτός των σχολών, κατευθύνοντας την κοινωνία προς τον σύγχρονο ολοκληρωτισμό.
Η καταστολή εντός των πανεπιστημίων, οι εκκενώσεις κατειλημμένων χώρων, η δημιουργία της Ο.Π.Π.Ι., οι κάμερες, τα τουρνικέ κτλ. δεν αποτελούν αυτοσκοπό. Αποτελούν το μέσο με το οποίο το «Πανεπιστήμιο 2030» –όπως έχει ονομαστεί– θα μπορέσει να γίνει πραγματικότητα, εφόσον καμφθούν και εκμηδενιστούν οι αξιόμαχες αντιστάσεις εντός της φοιτητικής κοινότητας. Το «Πανεπιστήμιο 2030» δεν είναι τίποτε άλλο παρά άλλη μία επιχείρηση βασισμένη στην νεοφιλελεύθερη θεώρηση που τόσο πιστά και με μένος η ακροδεξιά κρατική διαχείριση της Νέας Δημοκρατίας εφαρμόζει και υποστηρίζει, που κάθε πτυχή της οικονομικής και κοινωνικής ζωής είναι ιδιωτική και λειτουργεί με τους όρους της «ελεύθερης οικονομίας». Δεν είναι, επίσης, καθόλου τυχαίο ότι το «Πανεπιστήμιο 2030» είναι βασικό κομμάτι της κεντρικής πολιτικής γραμμής της αστικής τάξης στην Ελλάδα, αφού η δημιουργία νέων εξειδικευμένων φθηνών εργατικών χεριών αποτελεί την κύρια προϋπόθεση για το κέρδος της οικονομικής ελίτ. Αδιαμφισβήτητα, το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα και η παγκόσμια οικονομία βρίσκονται σε μία μεταβατική περίοδο. Η βίαιη μετάβαση προς την 4η βιομηχανική επανάσταση – όπως έχει ονομαστεί από τις ελίτ – προϋποθέτει όλο και μεγαλύτερο βαθμό εξειδίκευσης από πλευράς των εργαζομένων σε σύντομο χρονικό διάστημα, ώστε να μην υπάρχει μεγάλο έλλειμμα στην αγορά εργασίας, κυρίως θετικών επιστημών. Τα ιδρύματα θα πρέπει να έχουν ως βασικό τους σκοπό την ασταμάτητη παραγωγή κέρδους, γνώσης αξιοποιήσιμης, όχι στην κοινωνία, αλλά στην αγορά εργασίας. Εδώ και καιρό παρατηρείται η τάση οι ανθρωπιστικές επιστήμες να υπονομεύονται και να υποχρηματοδοτούνται οι σχολές στις οποίες διδάσκονται, εφόσον το σύστημα αυτή την στιγμή δεν χρειάζεται φιλολόγους, κοινωνιολόγους ή φροντιστές, αλλά χημικούς, βιολόγους και προγραμματιστές. Ακριβώς έτσι αλλοτριώνεται η ίδια η φύση του ανθρώπου. Με τον καταναγκασμό και την καταπίεση της ανθρώπινης φαντασίας το άτομο δεν μπορεί να αυτονομηθεί και να εξελιχθεί, αλλά παραμένει δούλος.
Ένα πανεπιστήμιο όπως αυτό του 2030 προφανώς και δεν μπορεί να τους χωρέσει όλους. Βασικό κομμάτι της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης είναι η ίδια η μετατροπή του ανοιχτού και δημόσιου πανεπιστήμιου σε ένα κολλέγιο κατά τα δυτικά πρότυπα. Το ν + ν/2 και η ελάχιστη βάση εισαγωγής στις πανελλήνιες αποτελούν μία ξεκάθαρη επίθεση στους/ις μαθητές/τριες που ανήκουν στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις, αλλά και μία πολιτική σκοπιμότητα που εξυπηρετεί τα συμφέροντα της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Μαθητές που δεν έχουν πρόσβαση στην εξωσχολική εκπαίδευση, όπως τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα, αποκλείονται από την δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ φοιτητές που αναγκάζονται να δουλεύουν για να βιοποριστούν – δηλαδή πάνω από το 70% της φοιτητικής κοινότητας – έχουν συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για να τελειώσουν τις σπουδές τους, χωρίς να διαθέτουν τον απαραίτητο ελεύθερο χρόνο. Το πανεπιστήμιο των ταξικών φραγμών και της καταστολής που δημιουργείται δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία επίθεση προς την κοινωνική βάση, με στόχο την όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και την υποβάθμιση του μορφωτικού επιπέδου της κοινωνίας, προωθώντας την εξειδίκευση και την μισθωτή σκλαβιά.
Από την σκοπιά μας, θεωρούμε πως οι φοιτητές, ως αγωνιζόμενα υποκείμενα οφείλουμε να κρατάμε διαρκώς ζωντανές τις αντιστάσεις μέσα στα πανεπιστήμια. Να οργανωνόμαστε και να παρεμβαίνουμε πάντα με αδιαμεσολάβητους και αυτοοργανομένους όρους, να οξύνουμε τις αιχμές, όταν οι κυρίαρχες αφηγήσεις προσδοκούν στην λείανσή τους. Προτάσσουμε την συμμετοχή μας στις γενικές συνελεύσεις των σχολών μας και ταυτόχρονα αποσκοπούμε στην δημιουργία αναρχικών και ελευθεριακών δομών και συνελεύσεων μέσα σε αυτές. Θεωρούμε πως τα μέσα αγώνα που επιλέγουμε, οφείλουν να είναι διεκδικητικά, αλλά και να συναρθρώνονται με τους σκοπούς μας. Οι δημιουργία ανοιχτών συνελεύσεων στις σχολές, οι καταλήψεις και τα στέκια, αλλά και η παρουσία μας στον δρόμο ως αναρχικοί/ές φοιτητές/τριες, διαρθρωμένα οριζόντια, αλληλέγγυα και ελευθεριακά είναι αυτά που συλλογικοποιούν και δίνουν υπόσταση στις αντιδράσεις και τις ανάγκες μας, αλλά και γενικότερα σε εκείνες των ''από τα κάτω'' στα διάφορα κοινωνικά πεδία, των οποίων κομμάτι τους είμαστε και εμείς. Ένα κομμάτι των καταπιεσμένων, της κοινωνικής βάσης που μάχεται για έναν δίκαιο και χειραφετημένο κόσμο.
Στην εποχή που οι επιστημονικές ανακαλύψεις ανοίγουν ένα νέο ορίζοντα, άνθρωποι υπερ-αναπτυγμένοι τεχνικά, μα υπανάπτυκτοι συναισθηματικά, χρησιμοποιούν τις ανακαλύψεις αυτές για να υποδουλώσουν το άτομο. Να διαιωνίζουν την αδικία και να προετοιμάζουν την πυρηνική εκατόμβη. Η νέα γενιά οφείλει να εξεγερθεί ενάντια στο κράτος και το κεφάλαιο που το μόνο που μπορούν να προσφέρουν είναι φτώχεια, εξαθλίωση, και πόλεμο. Οι μεγάλοι κοινωνικοί αγώνες του παρελθόντος, με τους οποίους τα φοιτητικά κινήματα δεν συμβιβάστηκαν, αλλά επέλεξαν τον δρόμο της σύγκρουσης και της αντίστασης, μας δείχνουν ότι μονάχα έτσι ένας αγώνας μπορεί να οδηγήσει σε νίκη και να ανοίξει κι άλλα πεδία μαχών. Εμείς, ως αναρχικοί/ες, μένουμε πιστοί/ές στις αξίες και τις αρχές μας και αρνούμαστε να περάσουμε σε λογικές συμβιβασμού και υποχώρησης. Διαλέγουμε τον συλλογικό δρόμο οργάνωσης και αγώνα με όρους αντιεραρχικότητας ενάντια σε λογικές ανάθεσης. Δεν έχουμε αυταπάτες ότι κάποιος/α θα λύσει τα προβλήματα μας, καθώς μόνο εμείς μπορούμε να γνωρίζουμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας. Ενάντια σε κράτος, κεφάλαιο, πρυτανικές αρχές, ρεφορμισμό και παραγοντισμό, προτάσσουμε την οργάνωση του αναρχικού/ελευθεριακού/αντιεξουσιαστικού χώρου εντός των πανεπιστήμιων, για να κριθούν όλα μέσα στις κατειλημμένες πρυτανείες και στα οδοφράγματα. Για έναν κόσμο ελευθερίας, ισότητας και αλληλεγγύης.
Πρωτοβουλία Αναρχικών Φοιτητών/-τριων Αθήνας