“…Τώρα, όταν βλέπετε τους εργάτες με τα Ουίντσεστερ στα χέρια, βιάζεστε να εξηγήσετε σε μας, τους αμόρφωτους ανθρώπους, πως αυτό θα προκαλέσει μόνο περισσότερη βία και λέτε (και το γνωρίζω) ότι η Ιστορία αποδεικνύει πως έχετε δίκιο. Το μόνο που θα ήθελα να ξέρω είναι πού θα βρισκόμασταν εάν πετούσαμε τα όπλα μας και στεκόμασταν εκεί έξω βγάζοντας το καπέλο μας υποκλινόμενοι στους τσιφλικάδες και στους αξιωματικούς, όπως κάναμε πριν την επανάσταση. Οι φίλοι μου μπορούν να απαντήσουν για τον εαυτό τους – όσο για μένα, ξέρουμε καλά κι εσείς κι εγώ πού θα βρισκόμουν: τρία μέτρα κάτω από το χώμα αφού θα ‘χα χορέψει στην κρεμάλα […]
Αρκετά. Το ξέρουμε πως η βία γεννά βία• αυτό που θα ‘θελα να μάθω είναι πώς η ειρήνη θα μπορούσε να φέρει ειρήνη. Κατά τη γνώμη μου, πιστεύω πως μόνο όταν δεν θα υπάρχουν δούλοι και αφέντες, όταν κανείς δεν θα υπακούει στις εντολές και στα διατάγματα που εκδίδουν οι κυβερνήσεις και οι εκκλησίες, όταν όσοι επιθυμούν γη και ελευθερία μπορούν να την έχουν και όταν όλοι όσοι θέλουν να καταπιέσουν δεν έχουν όπλα, τότε και μόνο τότε η ειρήνη θα φέρει ειρήνη."
Σαν σήμερα, 10 Απρίλη του 1919, δολοφονείται ο μεξικανός επαναστάτης Εμιλιάνο Ζαπάτα.
Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα αποτέλεσε εξέχουσα μορφή της μεξικανικής επανάστασης το 1910 υπερασπιζόμενος τους αυτόχθονες λαούς απέναντι στη λεηλασία της γης του από τους μεγαλογαιοκτήμονες και απέναντι στο καθεστώς του Πορφίριο Ντίας, όπου η απολυταρχική πολιτική του βασιζόταν στο κυνήγι των πολιτικών του αντιπάλων, στην άγρια εκμετάλλευση των αυτόχθονων λαών προς εξυπηρέτηση των φεουδαρχών, στην πριμοδότηση της εκκλησίας και στους φυλετικούς διαχωρισμούς.
Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, επηρεασμένος από τον αναρχικό Ρικάρντο Φλόρες Μαγκόν και το κίνημα των Μαγκονίστας, υιοθετεί το σύνθημά τους "tierra y libertad" (Γη και Ελευθερία). Μετά την ανατροπή του Πορφίριο Ντίαζ το 1911 αναλαμβάνει πρόεδρος του Μεξικό ο Φρανσίσκο Μαδέρο, ο οποίος αρνείται να εφαρμόσει πολιτικές αναδιανομής της γης, όπως ισχυριζόταν πριν την επανάσταση. Έτσι ο Εμιλιάνο Ζαπάτα με τη βοήθεια του αναρχικού Οτίλιο Μοντάνιο Σάντσες αναλαμβάνει την κατάρτιση ενός ριζοσπαστικού σχεδίου αναδιανομής της γης με όνομα "Plan de Ayala" (πρόγραμμα Αγιάλα), το οποίο προέβλεπε δήμευση του 1/3 των κτημάτων από τους τσιφλικάδες και διανομή τους στους ακτήμονες ιθαγενείς, επιστροφή των κατασχεθέντων περιουσιακών στοιχείων στους μικροϊδιοκτήτες που τα έχασαν λόγω χρεών και παροχή συντάξεων στις οικογένειες όσων σκοτώθηκαν στην επανάσταση.
Ο Φρανσίσκο Μαδέρο πέφτει από την εξουσία το 1913 μετά από πραξικόπημα με επικεφαλής τον στρατιωτικό διοικητή Βικτοριάνο Ουέρτα, ο οποίος αναλαμβάνει την εξουσία, μέχρι την ανατροπή του μετά από συμμαχία (για λόγους τακτικής) μεταξύ του Απελευθερωτικού στρατού του Νότου με τον Εμιλιάνο Ζαπάτα επικεφαλής και του στρατού του Βορρά με επικεφαλής τον Πάντσο Βίγια.
Στις 10 Απρίλη 1919 ο Ζαπάτα δολοφονείται από τις κυβερνητικές δυνάμεις του Venustiano Carranza, μετά από ενέδρα που στήθηκε από τον συνταγματάρχη Γκουαχάρδο, ο οποίος είχε ισχυριστεί πως ήθελε να αυτομολήσει και να προσχωρήσει στην επανάσταση, υπό τις διαταγές του στρατηγού Πάμπλο Γκονζάλες.
"Άνθρωποι του Νότου, καλύτερα να πεθάνετε όρθιοι, παρά να ζείτε γονατιστοί"
Ο λαϊκός τραγουδιστής και κιθαρίστας Μαρσιανίτο Σίλβα, που συνόδευε τον Εμιλιάνο Ζαπάτα, συνθέτει ένα cozzido (είδος μπαλάνατας) στην μνήμη του
" Αντίο, δάσος του Αχούσκο,
Αντίο, λόφοι του Χιλγκέρο,
Αντίο, ώ σπηλιές και βουνά,
Που τον δικό μας πολεμιστή γνωρίζατε"