Τον τελευταίο καιρό ζούμε στην Καβάλα άλλη μια εργοδοτική επίθεση στις βαριές βιομηχανίες της πόλης. Μετά την απόλυση των 130 εργαζομένων από τη βιομηχανία φωσφορικών λιπασμάτων (ΒΦΛ), σειρά όπως ήταν αναμενόμενο, πήραν οι 240 εργαζόμενοι και το σωματείο των πετρελαίων της Καβάλας. Η Energean που διαχειρίζεται αυτόν τον καιρό της χερσαίες και θαλάσσιες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στην περιοχή, επιχείρησε να αλλάξει τις συμβάσεις αορίστου χρόνου και να μειώσει το προσωπικό. Για να το πετύχει αυτό, έπρεπε πολύ απλά να εμφανίσει οικονομική ζημία, χαμηλή παραγωγή και να κάμψει την προβλεπόμενη αντίσταση των εργαζομένων, χτυπώντας το σωματείο και τη συνδικαλιστική δράση.
Με δούρειο ίππο το αντεργατικό νομοσχέδιο Χατζηδάκη, η Energean πήρε την απαραίτητη νομοθετική και πολιτειακή έγκριση, για να προχωρήσει σε εφαρμογή του σχεδίου της. Αρχικά, βομβάρδισε την τοπική κοινωνία μέσω των χειραγωγημένων ΜΜΕ, παρουσιάζοντας τεράστια οικονομική ζημία στις εγκαταστάσεις του Πρίνου, λόγω των επιπτώσεων της διαχείρισης της πανδημίας και της χαμηλής παραγωγής πετρελαίου, η οποία δεν ήταν αρκετή για να καλύψει τις λειτουργικές ανάγκες, σύμφωνα πάντα με τα λεγόμενα της εταιρίας. Και ενώ σε τοπικό επίπεδο, η εταιρία παρουσίαζε τις εγκαταστάσεις ένα βήμα πριν την πτώχευση, σε ένα παράλληλο σύμπαν, η Energeanδιαφήμιζε τον επιχειρηματικό της όμιλο ως τον σημαντικότερο και πιο πετυχημένο ελληνικό παράγοντα της ενεργειακής σκακιέρας στη Μεσόγειο. Η αγορά τεράστιων τεμαχίων στα ισραηλινά κοιτάσματα του Καρίς και του Τανίν στην Ανατολική Μεσόγειο, η ναυπήγηση νέας πλωτής μονάδας παραγωγής, αποθήκευσης και εκφόρτωσης (FPSO)υγροποιημένου φυσικού αερίου, οι έρευνες κοιτασμάτων σε όλο το Ιόνιο, την Ήπειρο αλλά και τις περιοχές ανατολικά της Κρήτης, στάθηκαν ίσως ο μεγαλύτερος παράγοντας, με πρόσχημα την ενεργειακή ασφάλεια, που βοήθησε την κυβέρνηση Μητσοτάκη να προχωρήσει στις ανεξέλεγκτες δαπάνες των στρατιωτικών εξοπλισμών της χώρας. Στη συνέχεια, στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης και του συμμαζέματος των λειτουργικών εξόδων των χερσαίων και θαλάσσιων εγκαταστάσεων στην Καβάλα, η Energeanπαρουσίασε το επιχειρησιακό σχέδιο, πράσινος Πρίνος. Το σχέδιο αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από το να παραμείνει ανοιχτή η πόρτα των επιχορηγήσεων και των δανείων με την ευρωπαϊκή τράπεζα επενδύσεων (ΕΤΕπ), προσαρμόζοντας τα επενδυτικά σχέδια στις ανάγκες του πράσινου καπιταλισμού και στις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής. Μιας Ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής, που η αντιμετώπιση της ρύπανσης του πλανήτη περνά μέσα από τους χρηματιστηριακούς ρύπους και τις ΑΠΕ του πράσινου καπιταλισμού, βαφτίζοντας τη γεωπολιτική λεηλασία των ενεργειακών επενδύσεων, σε φιλικά προς το περιβάλλον προγράμματα. Το σχέδιο του πράσινου Πρίνου είναι η ξαναζεσταμένη ενεργειακή επένδυση της φυσικής αποθήκης του κοιτάσματος ΚΑΠΑ, που προορίζονταν όλα αυτά τα χρόνια ως αποθήκη φυσικού αερίου για την αυτονομία και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, που όμως κόλλησε στον ΤΑΙΠΕΔ και στην αλλαγή των πράσινων δανειακών όρων των ενεργειακών ευρωπαϊκών κονδυλίων. Ακόμα και για τη διεκπεραίωση του επιχειρησιακού σχεδίου του “πράσινου” Πρίνου πρωτεύων στόχος ήταν η μείωση του εργατικού δυναμικού και η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων. Οι υπόλοιπες επενδύσεις που ήταν σχεδιασμένες να γίνουν, αφορούσαν στο γεωτρητικό πρόγραμμα του κοιτάσματος “έψιλον” και την αναβάθμιση, ανανέωση των υπαρχόντων εγκαταστάσεων. Προγράμματα και αναβαθμίσεις που όφειλε να κάνει εδώ και πολύ καιρό η Energean, αλλά φυσικά έψαχνε έτοιμο ζεστό, κρατικό και ευρωπαϊκό χρήμα, αδιαφορώντας για την ασφάλεια των εργαζομένων και την προστασία του περιβάλλοντος.
Φορτώνοντας λοιπόν το λογαριασμό του Πρίνου με έρευνες, πανδημία και ζημία λόγω χαμηλής παραγωγής, η εταιρία μετά το πέρας των ετήσιων εργασιών συντήρησης, προχωρά στην επίσημη αναδιάρθρωση μόνο του εργατικού δυναμικού, προτείνοντας κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και εθελούσιες απομακρύνσεις του 1/3 των εργαζομένων. Οι εργαζόμενοι, αρνούνται την πρόταση της εταιρίας και μέσω του σωματείου τους ζητάνε την κοινοποίηση των πραγματικών οικονομικών στοιχείων που αφορούν μόνο τον Πρίνο, αίτημα που δεν εγκρίθηκε ποτέ. Έπειτα το Σωματείο προχωρά στη δημιουργία περιφρούρησης ασφαλούς λειτουργίας του εργοστασίου, την οποία η Energean βαφτίζει κατάληψη, παρόλο που οι εργασίες και οι φορτοεκφορτώσεις πετρελαίου εντός του εργοστασίου συνεχίζονταν κανονικά. Κατά την περιφρούρηση αυτή, η πέμπτη βάρδια που συνίσταται να υπάρχει στις βαριές βιομηχανίες σύμφωνα με τις οδηγίες Sevezo III, είχε εγκατασταθεί στην είσοδο του εργοστασίου, για να καλύψει άμεσα οποιαδήποτε ανάγκη προκύψει μεταξύ των εργαζομένων. Εξάλλου, η εταιρία είχε προχωρήσει ήδη εδώ και πολύ καιρό σε περικοπές προσωπικού, χωρίς να αντικαταστήσει τις θέσεις αυτές, παραβιάζοντας τον ελάχιστο αριθμό εργαζομένων που απαιτείται για την ασφαλή λειτουργία του εργοστασίου.
Η εταιρία μην έχοντας άλλο περιθώριο απέναντι στη συμπαγή αντίδραση του σωματείου και των εργαζομένων, με τη βοήθεια του κράτους και της συντεταγμένης πολιτείας, διατάζει την εισβολή των ΜΑΤ στις χερσαίες εγκαταστάσεις των πετρελαίων στην Ν. Καρβάλη Καβάλας. Αυτή έμελε να είναι η χειρότερη στιγμή στη μεταπολιτευτική εργατική ιστορία του ελλαδικού χώρου. Με κίνδυνο ενός γενικότερου ατυχήματος λόγω έκρηξης των εγκαταστάσεων εξαιτίας της χρήσης χειροβομβίδων κρότου λάμψης και τροχών κοπής από σιδήρου από την πλευρά της ΕΛΑΣ, οι χώροι εργασίας μετατράπηκαν σε κρατητήρια, και οι κλούβες σε προσωρινά κελιά. Προσήχθησαν 174 εργαζόμενοι, από τους οποίους οι 17 (μαζί και τη διοίκηση του σωματείου), συλλαμβάνονται. Μάλιστα οι 10 που συνελήφθησαν κατά την είσοδο των ΜΑΤ στις εγκαταστάσεις, έμειναν μέσα στην κλούβα της αστυνομίας εντός του εργοστασίου, χωρίς νερό και φαγητό, για περίπου 15 ώρες.
Με την αλλαγή του χρόνου και αφού αποκαταστάθηκε η τάξη με το σπάσιμο της περιφρούρησης ασφαλούς λειτουργίας του εργοστασίου, οι εργαζόμενοι έπρεπε να αποφασίσουν αν θα υποκύψουν στους όρους της εταιρίας ή θα συνεχίσουν τον αγώνα τους. Για κακή τύχη της διευθύνουσας συμβούλου και country manager της Energean, Κ. Σαρδή, το σύνολο των εργαζομένων που υπέκυψαν στους οικονομικούς βασανισμούς και τις πιέσεις της εταιρίας θα είναι μόλις 11 άτομα. Το σωματείο του Πρίνου αποφασίζει να προχωρήσει σε επίσχεση εργασίας και η Energean απαντά με τις πρώτες 24 απολύσεις εργαζομένων. Δεν είναι τυχαίο που μέσα στις πρώτες απολύσεις είναι σύσσωμη όλη η διοίκηση του σωματείου. Με σύμμαχο τον χρόνο , αλλά και τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες, η εταιρία, αποφασίζει τον αργό και βασανιστικό θάνατο των εργαζομένων, απολύοντας 24 από αυτούς κάθε μήνα και ευελπιστώντας μέσα από αυτό τον εργασιακό βασανισμό, το “σπάσιμο” και άλλων εργαζομένων.
Αυτή η ολομέτωπη επίθεση προς τα εργατικά σωματεία ξεκίνησε με την έγκριση του εργατικού εκτρώματος του νομοσχεδίου Χατζηδάκη και συγκεκριμένα με την εφαρμογή του νόμου για τις ομαδικές απολύσεις. Είναι άξιο αναφοράς πως οι απολύσεις των εργαζομένων της χημικής βιομηχανίας της ΒΦΛ τον Αύγουστο του 2021, έγιναν με τη βοήθεια του υπουργείου εργασίας και μάλιστα υπό την εποπτεία της Γ.Γ. του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας (ΑΣΕ) κ. Καστρινάκη, παρόλο που ήταν και δικαστικά διασφαλισμένες. Απολύσεις που επιλήφθηκαν προσωπικά Χατζηδάκης και Μητσοτάκης, όπως είχαν υποσχεθεί σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τους εργαζόμενους του σωματείου της ΒΦΛ.
Και στην περίπτωση της Energean αλλά και της ΒΦΛ, οι εργοδοσίες λειτούργησαν με τον ίδιο τρόπο. Για να μπορέσουν να πιέσουν τους εργαζόμενους να υπογράψουν τις νέες ατομικές και εργολαβικές συμβάσεις, καταργώντας τις συλλογικές, έπρεπε να σπάσουν πρώτα τα σωματεία, ώστε να μην μπορούν να οργανωθούν και να αντισταθούν οι εργαζόμενοι. Στη συνέχεια ποινικοποίησαν τα σωματεία και τη συνδικαλιστική δράση, φορτώνοντας με μηνύσεις και βομβαρδίζοντας την τοπική κοινωνία με ψευδή δελτία τύπου και έπειτα, με το πράσινο φως της κυβέρνησης Μητσοτάκη, προχώρησαν στην εφαρμογή του νόμου για τις ομαδικές απολύσεις. Η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων, η αναπαλαίωση και αντικατάσταση των ελαττωματικών μονάδων και μηχανημάτων και η διατήρηση του ειδικευόμενου προσωπικού χωρίς απολύσεις, ήταν κάτι που όφειλαν να κάνουν και οι δύο βιομηχανικές μονάδες εδώ και καιρό. Αντί αυτού και με χειροπιαστό παράδειγμα την κατάσταση που επικρατεί μέχρι και σήμερα στη ΒΦΛ, η απομάκρυνση των ειδικευόμενων εργαζομένων και η καταστροφή των σωματείων, έφερε εργατικά ατυχήματα, μηδαμινή συνδικαλιστική προστασία στους νέους εργαζόμενους απέναντι στην εργοδοσία, εργολαβικές συμβάσεις, κατώτερους μισθούς και μεγάλη περιβαλλοντολογική μόλυνση στην περιοχή.
Μάλιστα, σε πολύ σύντομο χρόνο από τότε που ανέλαβε η Energean με τα εργολαβικά συνεργία και απομάκρυνε το ειδικευόμενο μόνιμο προσωπικό, η κατάσταση στις εγκαταστάσεις των πετρελαίων δείχνουν να βρίσκονται σε πολύ κρίσιμο σημείο. Το σύστημα των πυρσών (Gas Flare) που αποτελεί την κορωνίδα της ασφαλούς λειτουργίας μιας πετρελαϊκής εγκατάστασης, παρουσίασε μια ασυνήθιστη εικόνα. Οι πύργοι αυτοί με τη φλόγα στην άκρη τους, καίνε τις εκπομπές μεθανίου και άλλων τοξικών απαερίων (25 φορές πιο επιβλαβή από το διοξείδιο του άνθρακα), ώστε να μην εισέλθουν στην ατμόσφαιρα. Οι αδέξιοι χειρισμοί των στελεχών της Energeanκαι των νέων ανειδίκευτων εργαζομένων, οδήγησαν στο σβήσιμό τους, γεγονός που δεν έχει συμβεί ποτέ εδώ και 40 χρόνια! Οι πυρσοί έσβηναν ΜΟΝΟ για συντήρηση κατά τη διάρκεια του SHUT DOWN και αμέσως μετά άναβαν και πάλι, επαναφέροντας την ασφάλεια στις εγκαταστάσεις.
Όπως έχουμε αναφέρει σε παλιότερο κείμενο μας, η ρύπανση του περιβάλλοντος, όσο και η αντιμετώπισή της, είναι ζήτημα πολιτικό και συνδέεται άρρηκτα με το εργασιακό καθεστώς και τις ασφαλείς συνθήκες λειτουργίας, τόσο των μονάδων αυτών όσο και των εργαζομένων που τις απαρτίζουν. Ποτέ καμία αναβάθμιση ή εκσυγχρονισμός των βιομηχανιών αυτών δεν είχε ως στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, της φύσης και των εργαζομένων. Η μόνη έγνοια των εταιριών, όπως φυσικά και της Energean, είναι η είσπραξη κρατικών δανείων, βοηθημάτων και επιχορηγήσεων. Η εταιρία, παρά τις απολύσεις, εισέπραξε δάνειο περίπου 95 δισεκατομμυρίων για τις ζημιές που προκλήθηκαν λόγω της πανδημίας και περίπου άλλα τόσα για την ανάπτυξη του κοιτάσματος “Έψιλον”. Αναμένονται και οι εγκρίσεις δανείων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους δανεισμούς μέσω της ΕΤΕπ, που θα στηρίξουν την επιλογή της Energean, και του επιχειρησιακού σχεδίου του “πράσινου” Πρίνου. Παρ όλης αυτής της μεγάλης κρατικής επιχορήγησης, η εταιρία συνεχίζει να απολύει και εκβιάζει εργαζόμενους, προσπαθώντας να τους πείσει να δεχτούν τις νέες εργολαβικές συμβάσεις.
Η μόνη ρεαλιστική αντιμετώπιση που μπορεί να σταματήσει τη λεηλασία της φύσης και των εργατικών κεκτημένων, είναι οι κινηματικές διαδικασίες και οι εργατικοί αγώνες από τα κάτω, όταν αυτοί είναι απόλυτα αλληλοεξαρτώμενοι και συνδεμένοι μεταξύ τους. Ο σεβασμός στη φύση και την προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να είναι προέκταση της καθημερινής μας πολιτικής συμπεριφοράς απέναντι στις κοινωνικές διεκδικήσεις. Η εργατική μας συνείδηση πηγάζει από τον αδιαπραγμάτευτο σεβασμό στο περιβάλλον και την αλληλεγγύη μας στις αντιστάσεις αγώνα χωρίς ανταλλάγματα. Δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ πράσινη ανάπτυξη φιλική προς το περιβάλλον που να ελέγχεται από το κεφάλαιο και τις πολυεθνικές, ούτε πρόκειται ποτέ να υπάρξει συμφωνία μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών, όταν αυτή χειραγωγείται και διαμορφώνεται από τις κυβερνήσεις. Τα φαινόμενα αυτά των ομαδικών απολύσεων και της ποινικοποίησης των σωματείων και της συνδικαλιστικής δράσης δεν πρόκειται να μείνουνε μόνο σε αυτές τις βιομηχανίες. Έχουν μεγάλες αυταπάτες όσοι πιστεύουν ότι ο νόμος Χατζηδάκη δε θα ακουμπήσει άλλους κλάδους ή το δημόσιο. Μόνο οι αγώνες θα μας βοηθήσουν να κερδίσουμε τη μάχη με το κεφάλαιο και το κράτος απέναντι στη λεηλασία της φύσης, τον εργασιακό μεσαίωνα και την καταστροφή των ζωών μας.
Στηρίζουμε και θα συμμετέχουμε στο συλλαλητήριο που καλείται από όλους τους φορείς και τα σωματεία της Καβάλας την Πέμπτη 27/1 και ώρα 18:00 στην πλ. Καπνεργάτη. Καλούμε όλες τις αγωνιζόμενες ομάδες, συλλογικότητες και ατομικότητες να στηρίξουν τη συγκέντρωση αυτή και να σταματήσει άμεσα η εφαρμογή του αντεργατικού νομοσχεδίου Χατζηδάκη, που έχει ως αποτέλεσμα τη ρύπανση και την ανεργία.
Έχουμε πόλεμο με το κράτος και τα τσιράκια του.
Αυτόνομο Στέκι Καβάλας
