Συνέντευξη με τους σπουδαστές και τις σπουδάστριες από την Κατάληψη της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου
1. Ποιές αλλαγές επιφέρει το ΠΔ85 και ποιο το προηγούμενο καθεστώς που επικρατούσε στον κλάδο σας;
-Στην πραγματικότητα το συγκεκριμένο διάταγμα ήρθε κι έβαλε ταφόπλακα σε ένα θέμα που επικρατεί από το 2003 και μετά. Πολύ σοβαρό θέμα το οποίο, σε πολλούς, δεν ήταν καν γνωστό μέχρι και την έκδοση του συγκεκριμένου ΠΔ. Οπότε, το ΠΔ ήταν η αφορμή, το κερασάκι στην τούρτα, που ήρθε να φωτογραφίσει την όλη απαξιωτική κατάσταση που επικρατεί εδώ και 20 χρόνια στην καλλιτεχνική εκπαίδευση.
Το 2003, με την Συνθήκη της Μπολόνια - που ήρθε να δώσει κοινή πλεύση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης - καταργήθηκαν στην Ελλάδα τα τριετή ΤΕΙ που άνηκαν στην Ανώτερη Βαθμίδα εκπαίδευσης, κι έγιναν ΑΤΕΙ, έγιναν τετραετή και εισχώρησαν στην Ανώτατη εκπαίδευση. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, λανθασμένα, να θεωρηθεί πως μαζί τους έχει καταργηθεί και η Ανώτερη Βαθμίδα, στην οποία άνηκαν και ανήκουν και οι δραματικές σχολές (κρατικές, δημοτικές και ιδιωτικές). Μεγάλη παρανόηση καθώς βάσει Συντάγματος η Ανώτερη Βαθμίδα υπάρχει ακόμα. Στο Άρθρο 16 του Συντάγματος, που μιλάει για την δωρεάν δημόσια εκπαίδευση υπάρχει και η παράγραφος 7 που δίνει υπόσταση στην Ανώτερη βαθμίδα, η οποία είναι τριετής κι επιτρέπεται να είναι είτε κρατική, είτε ιδιωτική αρκεί βέβαια να επιβλέπεται από κρατικό φορέα, όπως και συμβαίνει δηλαδή με τις δραματικές σχολές, οι οποίες όλες, επιβλέπονται από το Υπουργείο Πολιτισμού. Το Άρθρο 16 του Συντάγματος απαγορεύει μόνο την ΑΝΩΤΑΤΗ τριτοβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση και όχι την ΑΝΩΤΕΡΗ τριτοβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση.
Άρα, μέχρι και το 2003 όλοι οι απόφοιτοι δραματικών σχολών μπορούσαν με διαδικασία εξομοίωσης από το ΙΤΕ (Ινστιτούτο Τεχνολογικής Εκπαίδευσης) να πάρουν ισοτιμία στα πτυχία τους με τα τριετή ΤΕΙ, δηλαδή αυτή της ΤΕ (Τεχνολογικής Εκπαίδευσης), όμως με την κατάργηση των τριετών ΤΕΙ και του ΙΤΕ, το 2003, οι δραματικές σχολές (από παράβλεψη;) έμειναν στον αέρα ενώ έπρεπε να διαβαθμιστούν κατάλληλα όπως υπαγορεύει το Σύνταγμα.
Το πρόβλημα με το ΠΔ85, πέρα από την ανάδειξη της όλης κατάστασης που υπήρχε, είναι ότι πήρε πίσω και την ισοτιμία που είχαν όλοι οι προ του 2003 απόφοιτοι και τους τοποθέτησε κι αυτούς, από την μισθολογική κατάταξη ΤΕ (Τεχνολογικής Εκπαίδευσης), στην μισθολογική κατάταξη ΔΕ (Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης). Ο Υφυπουργός Πολιτισμού Νικόλαος Γιατρομανωλάκης εγγυάται πως όσοι εργάζονται ήδη στο δημόσιο ως ΤΕ δεν θα έχουν καμία μείωση στον μισθό τους, όταν όμως για κάποιον λόγο αυτή η θέση μείνει κενή και κηρυχθεί ξανά διαγωνισμός για πρόσληψη, η προκήρυξη θα αναφέρεται σε ΔΕ, άρα ο επόμενος που θα καλύψει την θέση θα έχει χαμηλότερο μισθό από τον προκάτοχό του.
Επίσης, όταν κατοχυρώνεσαι πια ως ΔΕ στο δημόσιο, αυτό, αυτόματα έχει αντίκτυπο και στον ιδιωτικό τομέα. Σε κάθε επάγγελμα, ο μισθός που κατατάσσεσαι στο δημόσιο, πολλές φορές, χρησιμοποιείται ως σήμα κατατεθέν για την διαμόρφωση του μισθού και στον Ιδιωτικό τομέα. Επίσης, όποια εργασία κι αν διεκδικήσει κάποιος στον ιδιωτικό τομέα, πάντα ερωτάται για το μορφωτικό του επίπεδο κι αναλόγως κατατάσσεται και μισθολογικά. Όταν λοιπόν θεωρείσαι ανειδίκευτος εργάτης θα αμείβεσαι κι ανάλογα (είτε στο δημόσιο, είτε στον ιδιωτικό τομέα), ασχέτως αν έχεις πτυχίο Ανώτερης Τριτοβάθμιας Τριετούς Εκπαίδευσης.
Με βάσει, λοιπόν, όλα τα παραπάνω, το εν λόγω ΠΔ είναι αντισυνταγματικό και ότι διεκδικούμε, όλο αυτό το διάστημα, δεν έρχεται ενάντια σε κανένα Εθνικό ή Ευρωπαϊκό δίκαιο.
2. Οι καταλήψεις των δραματικών σχολών του Εθνικού και του Κρατικού σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και των θεάτρων (Τσίλλερ, Ρεξ, Βασιλικό και Απόλλων) βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα που διεξάγεται. Πείτε μας δύο λόγια για την επιλογή του μέσου αυτού και πως οργανώνετε τον αγώνα σας.
Ο αγώνας που ξεκίνησε με τις καταλήψεις των δραματικών σχολών είναι σημαντικό να αναφερθεί πως είναι ένας αγώνας ακηδεμόνευτος ο οποίος ξεκίνησε απο τους σπουδαστές και τις σπουδάστριες. Δεν κινούμαστε κάτω απο κανένα κομμα και καμία παράταξη.
Όσον αφορά την καταλήψη καταλήξαμε σε αυτή την απόφαση καθώς γνωρίζαμε πως είναι το μεγαλύτερο μέσο πίεσης που μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε για να ακουστούμε και να ενοχλήσουμε. Επιλέξαμε να καταληφθεί η σχολή μας από τους ανθρώπους που την πλαισιώνουν καθημερινά ,που την καθιστούν ζωντανή, από τους σπουδαστές της, με σκοπό τη δημιουργία ενός κέντρου αγώνα. Μέσα στην κατάληψη με τις μέρες συνειδητοποιήσαμε στην πράξη πως μας δινόταν ο χώρος και ο χρόνος για τη δημιουργία ενός τόπου. Μέσα στον οποίο καθημερινά εξοικειωνομαστε με τις έννοιες της συνδιαμόρφωσης, της συμπερίληψης, της συλλογικότητας, με τις αρχές του διαλόγου, με τον κύκλο και με τις βάσεις. Η κατάληψη έγινε η στέγη για συνελεύσεις, συντονιστικά και άλλες πολιτικές διαδικασίες και με τον καιρό μέσω των δράσεων και των εκδηλώσεων που γεννούσε άνοιξε διάλογο με την κοινωνία.
Οι καταλήψεις αποτελούν εστίες αγώνα και ελευθερίας. Εκεί συλλογικοποιούμε τις αρνήσεις μας και κόντρα στην ομοιογένεια που το κράτος θέλει να επικρατεί στην κοινωνία, εμείς όλοι διαφορετικοί και ίσοι φτιάχνουμε τον κόσμο που θέλουμε να ζούμε.
3. Ποιά είναι τα αιτήματα των σπουδαστών/τριών της δραματικής σχολής του Εθνικού θεάτρου και ποιός είναι ο ορίζοντας του αγώνα σας με βάση την μέχρι τώρα αδιάλλακτη στάση της κυβέρνησης;
-Τα αιτήματα μας μετά απο συζητήσεις και τροποποιήσεις που χρειάστηκαν όλο αυτό το διάστημα, κατέληξαν να είναι τα εξής:
1) Την ΆΜΕΣΗ τροποποίηση του ΠΔ 85/2022, με την υπαγωγή όλων των καλλιτεχνών στην βαθμίδα ΤΕ (όπως ίσχυε για τους/τις διπλωματούχους μέχρι το 2003) ή τη δημιουργία αποδεδειγμένης ισότιμης βαθμίδας με το ΤΕ. Συμπερίληψη όλων των αποφοίτων.
2) Την Παροχή Σίτισης, Στέγασης, Δωρεάν Συγγραμμάτων, Κρατικών Υποτροφιών και Οικονομικής Στήριξης στο Σπουδαστικό Σώμα των εποπτευόμενων από το ΥΠΠΟΑ Σχολών,
3) Την περαιτέρω στελέχωση των Δημοσίων Σχολών Παραστατικών Τεχνών με το απαραίτητο προσωπικό και τον απαραίτητο εξοπλισμό για την διενέργεια των σπουδών μας,
4) Την ΆΜΕΣΗ ίδρυση Δημόσιου και Δωρεάν Πανεπιστημίου και νέων Πανεπιστημιακών Τμημάτων Παραστατικών Τεχνών σε όλη την Ελλάδα. Διαδικασίες εξομοίωσης για τους απόφοιτους των Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών. (Διαβούλευση με όλα τα συλλογικά όργανα για τη ρύθμιση των διαδικασιών αυτών.)
Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, το ΠΔ85 ήρθε ουσιαστικά να υπογραμμίσει προβληματικές και παθογένειες που προϋπήρχαν στον καλλιτεχνικό χώρο για πολλά χρόνια. Ως εκ τούτου, εμείς δεν παλεύουμε μόνο με ορίζοντα την κατάργηση ή την τροποποίηση του ΠΔ, αλλά παλεύουμε να έχουμε όλα τα αυτονόητα τα οποία στερούμασταν ως χώρος και ως επάγγελμα όλα αυτά τα χρόνια.
Βλέπουμε την κυβέρνηση να αγνοεί- όπως πολύ καλά ξέρει να κάνει-την τεράστια κοινωνική πίεση που ασκείται και βρίσκεται ανάμεσα σε δύο επιλογές: είτε να καταστείλλει με τη βία τον αγώνα όπως έχει κάνει σε ευρύτερους κοινωνικούς αγώνες μέχρι τώρα βάζοντάς μπροστά τους ένστολους δολοφόνους της, είτε θα προσπαθήσει να απονευρώσει τον αγώνα παριστάνοντας πως τον αγνοεί, ελπίζοντας πως κάποια στιγμή οι δυνάμεις μας θα σβήσουν, καθώς φαίνεται πως το πολιτικό κόστος που θα επιφέρει η καταστολή είναι μεγάλο. Επίσης, λόγω προεκλογικής περιόδου θα χάσει με αυτό τον τρόπο το επικοινωνιακό παιχνίδι. Ε λοιπόν, εμείς δεν υποχωρούμε. Ειδικότερα, με την παραίτηση των καθηγητών και καθηγητριών μας που έχουν σταθεί αλληλέγγυα στο πλευρό μας, μπαίνουμε όλοι μαζί σε αυτό τον αγώνα που είναι κοινός. Σε ένα κράτος όπου απευθείας αναθέσεις παιδοβιαστών, κρατικες δολοφονίες και οικονομικά σκάνδαλα δεν αρκούν για να οδηγήσουν σε παραιτήσεις και ανάληψη ευθυνών από κανέναν και ποτέ, αυτοί οι άνθρωποι παραιτήθηκαν και έδειξαν ότι η αξιοπρέπεια μας είναι μεγαλύτερη απ'την ξεφτίλα τους που πάει να μας πατήσει. Δεν λυπούμαστε καθόλου για την αναστάτωση που έχουμε προκαλέσει στο κράτος, όσο αυτό δε λυπάται να ξεφτιλίζει αυτό που αγαπάμε να κάνουμε, και κατ'επέκταση εμάς τους ίδιους.
4. Θα μπορούσαμε να πούμε πως η κοινωνική κατάσταση, που βρισκόμαστε, χαρακτηρίζεται από την όξυνση των αποκλεισμών και των ανισοτήτων για τους πολλούς, ενώ την ίδια στιγμή οι εκλεκτοί της εξουσίας μένουν αλώβητοι, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την υπόθεση Λιγνάδη. Από την πλευρά σας, ως σπουδαστές/τριές της δραματικής σχολής του Εθνικού θεάτρου, ως αγωνιζόμενοι/ες και ως καταληψίες, ποιος θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος της τέχνης μέσα στις σημερινές συνθήκες;
- Είναι σημαντικό για μας να τονίζεται συνεχώς πως η υποβάθμιση των σπουδών μας και του πολιτισμού ευρύτερα δεν ήρθε εν κενώ. Ήρθε σε μια γενικότερη συνθήκη εξαθλίωσης και υποβάθμισης των ζωών μας. Με την φτωχοποίηση , την αστυνομοκρατία, την εργασιακή εκμετάλλευση , την ιδιωτικοποίηση σε όλα τα κοινωνικά πεδία, την εκμετάλλευση των δημόσιων χώρων, με καθε λογής μπάτσο μαστροπό και δολοφόνο να είναι εκτός φυλακής όπως φυσικά και εκτός φυλακής βρίσκονται και όλοι οι ευνοημένοι της κυβέρνησης όπως ο Δημήτρης Λιγνάδης. Η λίστα είναι ατελείωτη και εμείς όλα αυτά τα βλέπουμε ως κομμάτια του αγώνα μας. Τα βλέπουμε ως πεδία τα οποία αγγίζει αυτός ο αγώνας όπως γράφονται και στο πλαίσιο της κατάληψης μας. Αυτό είναι και η τέχνη μας. Η τέχνη όπως την βλέπουμε εμείς πάντα ήταν με την πλευρά των καταπιεσμένων , οι καλλιτέχνες ήταν πάντα οι περιθωριακοί , αυτοί που ξεγελουσαν τους καταπιεστές και μέσω της τέχνης τους αγωνίζονταν για το δίκαιο, για την ισότητα και την ελευθερία. Γι’αυτό και η απαξίωση της τέχνης είναι θεμελιώδης αρχή κάθε αυταρχικού καθεστώτος, η ελεύθερη έκφραση και η δημιουργία δομούν έναν ελεύθερο άνθρωπο. Αυτόν τον άνθρωπο είναι που θέλουν να φιμώσουν. Αυτό λοιπον πιστεύουμε πως πρέπει να είναι η τέχνη στο σήμερα. Να συνεχίσει να είναι ο θεμέλιος λίθος μιας κοινωνίας ελευθερίας και ισότητας και όχι απλά ενα προϊόν κατανάλωσης σε ένα σύστημα για το οποίο η μόνη τέχνη που έχει αξία είναι εκείνη που μετριέται με χρήματα. Η τέχνη στόχευε, στοχεύει και θα στοχεύει πάντα στην αλήθεια. Αυτό δεν θέλουν, την αλήθεια.